Hasło sesji nie precyzuje rodzaju zagrożeń. Zostały one ujęte najogólniej, należy więc rozumieć, że chodzi o wszelkie zagrożenia, jakie niesie ze sobą cywilizacja. Stwierdźmy najpierw, że od cywilizacji odwrotu nie ma, a wezwania ekologów, aby przesiąść się z samochodu na rowery, są bezskuteczne i z góry wiadomo, że nie do zrealizowania. Stwierdźmy dalej, że postęp cywilizacyjny nigdy i nigdzie nie odbywał się bez kosztów, które na różnych poziomach cywilizacyjnego rozwoju bywały różne. Najpierw była trudna walka człowieka z przyrodą i każde zwycięstwo na tym polu wydawało się tylko sukcesem.
Przychodził czas, kiedy człowiek był zdolny W pewnym sensie unicestwić przyrodę, a W każdym razie znaczny jej obszar. Powoli zaczęła się jednak rodzić potrzeba jej obrony, gdy człowiek zdał sobie sprawę z tego, że przyroda tworzy jego środowisko. Pewnych sił przyrody jak huragany, trzęsienia ziemi, obfite opady, wywołujące powodzie, wielkie susze itp. człowiek jednak ani pokonać, ani nawet zminimalizować nie potrafi. Nie o te siły nam tutaj chodzi. W centrum naszej uwagi znajduje się środowisko człowieka, krajobraz, i konieczność zachowania w nim pewnej równowagi.
Jesteśmy na etapie szerokiego rozbudzania świadomości ekologicznej i świadomości zagrożeń cywilizacyjnych. W PAU od szeregu lat działa komisja takich zagrożeń pod kierunkiem prof. Andrzeja Hrynkiewicza, a na UJ Instytut Nauk o Środowisku pod kierunkiem prof. J anuarego Weinera, zajmujący się ochroną różnorodności biotycznej Krakowa. My zaś pragniemy rzucić hasło ochrony walorów kraj obrazowych miasta. Chodzi nam o rozbudzenie świadomości zagrożeń krajobrazu wobec zbyt agresywnej cywilizacji miejskiej i zbyt brutalnej gry interesów. Świadomość ta jest nam nie mniej potrzebna niż świadomość ekologiczna, i jej rozbudzenie to cel naszej sesji.
Spis treści
Słowo wstępne (Jerzy Wyrozumski) 5
Bogusław Krasnowolski, Historyczne przemiany krajobrazu Krakowa 7
Krystyna Dąbrowska-Budziło, Panoramy Krakowa jako przejaw dziedzictwa kulturowego 47
Jerzy Mikułowski-Pomorski, Krajobraz Krakowa w europejskiej przestrzeni 69
Jacek Purchla, Kryzys planowania czy kryzys miasta? 87
Krzysztof Bień, Kształtowanie przestrzeni miasta XXI wieku na przykładzie Krakowa 95
Bogusław Krasnowolski, Głos W dyskusji 109
Piotr Uherek, Głos w dyskusji 113
Marek Dunikowski, Głos w dyskusji 115
Krzysztof Bień, Głos w dyskusji 119