Transformacja krajobrazu wschodnich Kujaw w kontekście zmian użytkowania ziemi i osadnictwa (1770-1970)

W książce zostały opisane procesy przekształcania krajobrazu, które przeanalizowano na podstawie dostępnych materiałów kartograficznych w kontekście rozwoju osadnictwa wiejskiego i zmian użytkowania ziemi wschodnich Kujaw w sześciu okresach historycznych od 1770 do 1970 roku.

Użytkowanie ziemi w ujęciu historycznym jest tematyką pomijaną przez polskich geografów i historyków, wiedza z tego zakresu jest dość fragmentaryczna. Tym większa zasługa Autorki, która doskonale wywiązała się z postawionego przed sobą zadania poznawczego i szczegółowo przeanalizowała problematykę odznaczającą się dużą złożonością w wymiarze czasu i przestrzeni oraz wymagającą od uczonego odpowiedniej wiedzy interdyscyplinarnej o przemianach demograficznych, fizjograficznych, społecznych i ekonomicznych, gdyż tylko wielostronne ujęcie jest w stanie wyjaśnić przyczyny i skutki zmian zachodzących w użytkowaniu ziemi.
z recenzji prof. dr. hab. Piotra Eberhardta

SPIS TREŚCI:

1. WPROWADZENIE 7
2. WSTĘPNE ZAŁOŻENIA, PRZEDMIOT, CEL I OBSZAR BADAŃ 12
3. WYKORZYSTANE MATERIAŁY I METODY 17
3.1. Materiały  17
3.2. Metody 19
4. ŚRODOWISKO 25
4.1. Rzeźba terenu i litologia  25
4.2. Wody 29
4.3. Klimat  33
4.4. Gleby 37
4.5. Roślinność 40
5. ZARYS HISTORII SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ REGIONU W OKRESIE BADAŃ 46
6. KRAJOBRAZ OBSZARU BADAŃ OKOŁO 1770 ROKU 59
7. ZMIANY KRAJOBRAZU I ICH SPOŁECZNO-GOSPODARCZE UWARUNKOWANIA  66
7.1. Okres 1770-1800 66
7.2. Okres 1800-1830 78
7.3. Okres 1830-1890 90
7.4. Okres 1890-1930 107
7.5. Okres 1930-1950 120
7.6. Okres 1950-1970 132
8. TRWAŁOŚĆ I ZMIANY KRAJOBRAZU A UWARUNKOWANIA ŚRODOWISKOWE 145
9. SYNTEZA WYNIKÓW BADAŃ 152
9.1. Ocena regionalnego zróżnicowania krajobrazu w kontekście stanu i zmian użytkowania ziemi  152
9.2. Ocena stanu fragmentacji krajobrazu 162
9.3. Ocena wpływu środowiska na proces transformacji krajobrazu  166
9.4. Ocena przemian osadniczych i społeczno-agrarnych w kontekście zmian krajobrazu 169 9.5. Ocena ogólnego poziomu przekształcenia krajobrazu 178
9.6. Próba określenia głównych okresów i tempa transformacji krajobrazu 182
9.7. Uwagi końcowe 189