Krajobrazowy wymiar ruralistyki

Monografia Krajobrazowy wymiar ruralistyki podejmuje istotny społecznie problem postępującej degradacji przestrzeni wielu polskich wsi. Książka stanowi uzupełnienie ubogiej polskiej literatury przedmiotu.    

Autorka dowodzi znaczenia pojęcia i instrumentarium krajobrazu w praktyce planowania przestrzennego obszarów wiejskich. Zauważa konieczność redefinicji misji ruralistyki i przesuwa jej cel ku kształtowaniu pospolitej wiejskości. Wiejskość określa jako specyfikę krajobrazu wsi, którą wiąże się nie tylko z cechami przestrzennymi wiejskiej okolicy, ale także ze szczególnymi doświadczeniami jej użytkowników. Zdaniem autorki w warunkach zmiany cywilizacyjnej jedynie one zachowały ważność społeczną i niepodważalność.     Rozdział 1 Konteksty ruralistyki umiejscawia temat w autorskim, przestrzennym i społecznym kontekście. Kolejne dwa rozdziały O pojmowaniu i odczuwaniu krajobrazu oraz O potrzebie uzgadniania wiejskości przedstawiają stan badań i stanowisko autorki kolejno wobec zagadnień krajobrazu i wiejskości. Rozdział 4 Wizerunki wsi. Studia przypadków opisuje związek popularnych wizerunków wsi oraz strategii i taktyk różnych użytkowników przestrzeni. Rozdział 5 Odnowa wsi w perspektywie estetyczności przedstawia oddziaływanie miejsc odwołujących się do emocjonalności i wyobrażeń. Częścią monografii jest graficzny aneks zatytułowany Instrumentarium krajobrazowe w ruralistyce. Przykłady i propozycje zastosowania.     Książka może zainspirować planistów, architektów krajobrazu, architektów oraz osoby spoza eksperckiego i inżynierskiego grona do poszukiwania i stosowania bardziej zrównoważonych i bezpieczniejszych rozwiązań przestrzennych na obszarach wiejskich.

Spis treści:    

Wstęp   
1. Tematyka i celowość monografii    
2. Podstawowe pojęcia    
3. Cele i tezy pracy    
4. Perspektywa badawcza    
5. Treść i układ monografii        
1. Konteksty ruralistyki    
1. Autorski kontekst badania    
2. Zarys problemów transformacji przestrzennej obszarów wiejskich    
3. O problematycznej wiejskości krajobrazu   
4. Planowanie przestrzenne wobec estetyczności według Arnolda Berleanta    
5. Wnioski i postulaty    
2. O pojmowaniu i odczuwaniu krajobrazu    
1. Zarys rozwoju wiedzy i krajobrazie    
1.1. Etymologia pojęcia krajobrazu    
1.2. Stanowisko nauki w kwestii krajobrazu    
2. Krajobrazy jako strategie działania    
2.1. Krajobraz jako natura    
2.2. Krajobraz jako habitat    
2.3. Krajobraz jako artefakt    
2.4. Krajobraz jako system    
2.5. Krajobraz jako problem projektowy    
2.6. Krajobraz jako wartość ekonomiczna    
2.7. Krajobraz jako ideologia    
2.8. Krajobraz jako historia    
2.9. Krajobraz jako miejsce    
2.10. Krajobraz jako estetyka    
3. Krajobraz jako obraz    
4. O ograniczonym odbiorze krajobrazu    
5. Odnowa krajobrazu w ruralistyce    
5.1. Strategie sztuki i krajobrazu    
5.2. Krajobraz jako nośnik doświadczeń    
5.3. Krajobraz jako proces komunikacji    
6. Wnioski i postulaty    
3. O potrzebie uzgadniania wiejskości    
1. Definiowanie wiejskości    
2. O znaczeniu wyobrażeń dla praktyk przestrzennych    
2.1. Wieś angielska    
2.2. Wieś Nowej Anglii    
2.3. O kreowaniu wiejskiego stylu w Polsce    
3. O potrzebie użytecznego wizerunku wsi   
4. Wiejskość jako doświadczenie krajobrazu    
5. Wnioski i postulaty    
4. Wizerunki wsi. Studia przypadków    
1. Fotografia krajobrazu wiejskiego    
1.1. Oddziaływanie fotografii wsi    
1.2. Taktyczne i strategiczne fotografie wsi    
2. Przypadek dokumentu administracyjnego – Lokalne strategie rozwoju    
2.1. Struktura i treści Lokalnych Strategii Rozwoju    
2.2. Demontaż systemu krajobrazu w Lokalnych Strategiach Rozwoju    
3. Przypadek mediów publicznych    
4. Przypadek map    
4.1. Mapy turystyczne    
4.2. Rysunki architektów    
4.3. Szkice studentów    
5. Przykład krajobrazowej platformy porozumienia    
6. Wnioski i postulaty    
5. Odnowa wsi w perspektywie estetyczności    
1. Wsie tematyczne    
2. Wiejskie ogrody domowe    
3. Parki rozrywki    
4. Nowe wioski    
5. Strategie i taktyki tematyzacji    
6. Wnioski i postulaty    
Podsumowanie     Aneks     Bibliografia     Streszczenie     Summary