ANTIKON 2023 Zabytkowa drewniana architektura ryglowa - diagnostyka, ochrona, konserwacja

Konferencja ANTIKON już od 1998 roku koncentruje się na badaniu i konserwacji architektury ryglowej, a od 2000 roku odbywa się w ramach współpracy polsko-niemieckiej, podkreślając wspólne wyzwania i doświadczenia związane z ochroną tego rodzaju zabytków. XX edycja konferencji „Architektura ryglowa – wspólne dziedzictwo ANTIKON 2023” odbyła się w Siemczynie. 

Prezentujemy dwujęzyczną publikację pokonferencyjną dokumentującą dwudziestoletnią współpracę konserwatorów, historyków sztuki oraz architektów z Polski i Niemiec w zakresie ochrony zabytkowej architektury ryglowej. Publikacja „ANTIKON 2023” zawiera liczne przykłady dobrych praktyk konserwatorskich, omawia techniki stosowane w renowacji budynków ryglowych oraz analizuje wpływ współczesnych modernizacji na substancję zabytkową.

SPIS TREŚCI:

Narodowy Instytut Konserwacji Zabytków i jego rola w systemie ochrony zabytków w Polsce
Das Nationalinstitut für Denkmalpflege – seine Rolle im institutionellen Denkmalschutz Polens
Dr Michał Laszczkowski, Jerzy Szałygin, Marta Gutweter

Dwunarodowe dziedzictwo kulturowe. Aktualne projekty wspierane przez Niemiecko-Polską Fundację Ochrony Zabytków Kultury (DPS)
Binationales Kulturerbe – aktuelle Förderprojekte der Deutsch-Polnischen Stiftung Kulturpflege und Denkmalschutz (DPS)
Dr Peter Schabe

Profesor Jan Juliusz Tajchman. Historyk, zabytkoznawca oraz konserwator architektury drewnianej i detalu architektonicznego
Professor Jan Juliusz Tajchman – Historiker, Denkmalpfleger und Restaurator für Holzarchitektur und Baudetails
Dr hab. Janusz Krawczyk

20 razy ANTIKON. Wspomnienia inicjatorki konferencji
20 Mal ANTIKON – Erinnerungen einer Initiatorin der ersten Stunde
Ewa Prync-Pommerencke

Konferencja naukowa ANTIKON. Inicjatywa realizowana od 20 lat
20 Jahre deutsch-polnische Konferenz ANTIKON
Ewa Stanecka

Zachodniopomorskie podróże studyjne w ramach konferencji ANTIKON – obiekty, problemy konserwatorskie, ludzie
Studienfahrten durch Westpommern im Rahmen der ANTIKON-Tagungen: Bauwerke, denkmalpflegerische Fragen, Menschen
Waldemar Witek

Północna część woj. lubuskiego. Konserwacja i restauracja zabytków budownictwa drewnianego w latach 2003–2023 na wybranych przykładach
Der Norden der Wojewodschaft Lebuser Land. Instandsetzung und Restaurierung historischer Holzarchitektur im Zeitraum 2003-2023 anhand
ausgewählter Beispiele
Błażej Skaziński

„Najdawniejsza, najpierwotniejsza i najpiękniejsza”. Sztuka ciesielska – misja i działalność Centrum Architektury Drewnianej Narodowego Instytutu Dziedzictwa
„Die älteste, ursprünglichste und schönste“ – die Zimmermannskunst – Aufgabe und Tätigkeit des Zentrums für Holzarchitektur am Nationalinstitut für Kulturerbe
Dr hab. Monika Bogdanowska, Natalia Skiepko

Wybrane przykłady obiektów z terenów Podkarpacia w konstrukcji ryglowej w kontekście przeprowadzonych w ostatnich latach prac konserwatorskich
Ausgewählte Beispiele von Fachwerkbauten im Karpatenvorland im Kontext der Restaurierungsprojekte der letzten Jahre
Marta Bochenek-Bartnicka

Adaptacja domu podcieniowego w Mikoszewie do współczesnych funkcji użytkowych
Anpassung eines Vorlaubenhauses in Nickelswalde an eine moderne Nutzung
Katarzyna Pielaszkiewicz

Ukryty zabytek – dom kolonistów, Dorfstraße 19, Meiersberg – renowacja i dostosowanie do dzisiejszych potrzeb mieszkalnych
Das versteckte Denkmal – Kolonistenhaus, Dorfstraße 19, Meiersberg – Sanierung und Anpassung an heutige Wohnbedürfnisse
Jens Putz

Chata wschodnio-sudecka z wyżką
Ein ostsudetisches Bauernhaus mit Kreuzstube
Violetta Kutlubasis-Krajewska, Piotr Krajewski

Drewniane domy tkaczy w Zgierzu – dziedzictwo XIX-wiecznej osady tkackiej. Zarys problemów zabytkoznawczych i konserwatorskich obiektów na terenie
Parku Kulturowego Miasto Tkaczy w Zgierzu i sposób ich użytkowania
Hölzerne Weberhäuser in Zgierz, Kulturerbe einer Webersiedlung aus dem 19. Jahrhundert. Ein Abriss denkmalkundlicher und konservatorischer Fragen
zu den Bauwerken im Kulturpark Weberstadt in Zgierz und deren Nutzung.
Dr Olga Tuszyńska-Szczepaniak

Operacja na otwartym sercu. Zadania i wyzwania konserwatorskie etapu realizacji projektu modernizacji zabytku na przykładzie prac przy budynkach mieszkalnych w Myśliborzu
Aufgaben und Herausforderungen der Denkmalpflege im Rahmen der Modernisierung von Baudenkmälern am Beispiel von Maßnahmen an Wohnhäusern in Soldin
Magdalena Sokołowska

Czy to jeszcze zabytek? Wpływ zmiany funkcji na wartości zabytkowe
Ist das noch ein Denkmal? Auswirkungen von Funktionsänderungen auf historische Werte
Dominik Mączyński

Historyczne okładziny ścienne i rozważania nad ich współczesnym zastosowaniem w renowacji budynków o drewnianej konstrukcji szkieletowej
Historische Wandbehänge und Überlegungen zur heutigen Anwendung bei der Sanierung von Fachwerkgebäuden
Dr Christoph Langner

Ochrona drewna budowli szkieletowych metodami konstrukcyjnymi
Konstruktiver Holzschutz am Fachwerkgebäude
Kay Arnswald

O zarządzaniu w ochronie zabytków – przykłady z wpisanego na listę światowego dziedzictwa UNESCO hanzeatyckiego miasta Wismar
Zum Management in der Denkmalpflege – Beispiele aus dem UNESCO- Welterbe der Hansestadt Wismar
Dr Jan Schirmer

Strategie konserwatorskie i przykłady z praktyki dotyczące ratowania historycznych domów w drewnianej konstrukcji szkieletowej w północno--zachodniej Brandenburgii
Erhaltungsstrategien und Praxisbeispiele zur Rettung historischer Fachwerkhäuser in Nordwestbrandenburg
Dr Tilo Schöfbeck, Gordon Thalmann

Renowacja zabytkowego domu w drewnianej konstrukcji szkieletowej w Treuenbrietzen, z udziałem młodzieży, w ramach wolontariatu Dobrowolny Rok w Ochronie Zabytków
Sanierung eines denkmalgeschützten Fachwerkhauses in Treuenbrietzen, mit Jugendlichen, im Rahmen des FSJ in der Denkmalpflege
Bernd Henning

„Kultura drewna”. Warsztaty edukacyjne realizowane przez Stowarzyszenie na Rzecz Ochrony Dziedzictwa „Młyn-Papiernia” w latach 2019-2023 /
Bildungsworkshops „Kultur des Holzes”, durchgeführt vom Verein zum Schutz des Kulturerbes “Papiermühle” 2019-2023
Dr inż. Alicja Cykalewicz-Tymbarska

Szkolenia dla wykonawców i projektantów budowlanych mające na celu wyspecjalizowanie tychże w zakresie budynków zabytkowych w Propstei Johannesberg, Fulda – koncepcje, doświadczenia i perspektywy
Weiterbildung von Ausführenden und Planenden im Bauwesen zu Spezialisten für historische Bauwerke in der Propstei Johannesberg, Fulda – Konzepte, Erfahrungen und Ausblick
Uli Thümmler

Wspólnie dla ochrony saksońskich zabytków kultury – Saksońska Sieć Zabytków. Sieć. Doradztwo. Szkolenia
Gemeinsam Sachsens Kulturdenkmale bewahren – Das Denkmalnetz Sachsen Netzwerk. Beratung. Weiterbildung
Sara Lamowski

Zabytek w cyfrze – lata 2018–2022. Pięć lat doświadczeń Biura Dokumentacji Zabytków w Szczecinie w cyfryzowaniu zabytków województwa zachodniopomorskiego
Denkmal digital – 2018-2022. Über die 5-jährige Erfahrung des Büros für Denkmaldokumentation Stettin bei der Digitalisierung von Denkmälern in der Wojewodschaft Westpommern
Krzysztof Tymbarski

Metody badań z użyciem drona i baz danych GIS z wizualizacją wyników na przykładzie analizy zabudowy regionalnej Jury Krakowsko-Częstochowskiej
Forschungsmethoden unter Einsatz von Drohnen und GIS-Datenbanken einschließlich einer Visualisierung der Ergebnisse am Beispiel einer Untersuchung der regionalen Baukultur im Krakau-Tschenstochauer Hochland
Prof. Elżbieta Trocka-Leszczyńska, dr Agnieszka Nowicka, Krzysztof Hendel

Przydatność skanera laserowego ze zintegrowaną kamerą termowizyjną do nieniszczących badań architektonicznych konstrukcji szkieletowych. Doświadczenia z analizy kościoła filialnego pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Bieczu
Zur Eignung eines Laserscanners mit integrierter Wärmebildkamera für die zerstörungsfreie Untersuchung von Fachwerkkonstruktionen. Erfahrungen im Rahmen einer Analyse der Filialkirche Muttergottes von Tschenstochau in Beitzsch / Biecz
Dr hab. Ulrich Schaaf, dr Maciej Prarat, Jacek Krawiec

Cyfryzacja zabytkowych obiektów architektury drewnianej jako element warsztatu konserwatorskiego
Die Digitalisierung von Holzbauten als Ansatz zur Fortschreibung der Pflege von Baudenkmälern
Dr Tomasz Cykalewicz

Metody dokumentacji i wizualizacji na przykładzie zabytkowego, najstarszego domu chłopskiego w Brandenburgii, pochodzącego z lat 1611–1618
Dokumentations- und Visualisierungsmethoden anhand des denkmalgeschützten ältesten Bauernhauses im Land Brandenburg aus den Jahren 1611d/1616d
Alina Pilz

Tachimetria a inwentaryzacja tradycyjna – dwie strony medalu obu metod na przykładach inwentaryzacji kościołów w Bykowie i Gorzycy oraz spichlerza w Lubiczu Górnym
Tachymetrie und herkömmliche Bestandsaufnahme: Vor- und Nachteile beider Methoden am Beispiel der Inventarisierung der Kirchen in Peuke und Ober Görzig sowie des Speichers in Leibitsch
Daria Jagiełło, Magdalena Kumorowicz-Brzeska

Analogowo czy cyfrowo – wady i zalety różnych metod pomiarowych na przykładzie inwentaryzacji rozbiórkowej szkieletowego budynku organistówki z Runowa
Analog oder digital: Vor- und Nachteile verschiedener Methoden des Aufmaßes am Beispiel der Bestandsaufnahme zum Abbruch des Organistenhauses in Runowo
Beata Piaskowska

Rewitalizacja spichlerza autorstwa Waltera Gropiusa w Jankowie Pomorskim. Przykład transformacji zabytku w żyjące Międzynarodowe Centrum Współpracy Twórczej
Die Instandsetzung des Getreidespeichers von Walter Gropius in Janikow/ Jankowo Pomorskie. Ein Beispiel für die Umwandlung eines Denkmals in ein lebendiges Internationales Zentrum für kreative Zusammenarbeit
Joanna Klass

Problematyka eksploatacji zabytkowych drewnianych posadzek a współczesne normy użytkowe
Zur Problematik der Nutzung historischer Holzfußböden und heutige Nutzungsnormen
Dr Anna Różańska, dr Wojciech Koryciński