Ochrona drewna surowca i materiału wyd. III uzupełnione i poprawione

Podręcznik ten powstał z potrzeby zbiorczego ujęcia i aktualizacji zagadnień dotyczących ochrony drewna, będącego surowcem na składnicach oraz wyrobionym materiałem w konstrukcjach i innych obiektach. Konieczność lapidarnego ujęcia wielu kwestii spowodowała, ze w podręczniku tym podano tylko niezbędne minimum wiadomości z zakresu anatomii oraz fizjologii grzybów i owadów, a także toksykologii i wiedzy o procesach spalania drewna. Mamy nadzieję, ze umożliwią one Czytelnikowi ogólne zapoznanie się z tą problematykąi dalsze zagłębianie się w zagadnienia ochrony drewna.

Organizmy, będące czynnikami powodującymi niszczenie drewna W konstrukcjach i innych wyrobach, przedstawiono w sposób pozwalający na względnie łatwe określenie gatunków stwarzających największe problemy. Mamy nadzieję, że takie potraktowanie sprawy nie zrazi mniej zainteresowanych Czytelników, a tych pragnących rozwijać zainteresowania ochroną drewna zachęci do sięgnięcia po kluczedo oznaczania nieujętych tu gatunków grzybów i owadów. Ochrona drewna jest praktyczną dyscypliną, która obejmuje różne dziedziny wiedzy. Wiele dokonano w tym zakresie w Polsce i w innych krajach. Rozległość problematyki narzuciła konieczność bardzo lapidarnego potraktowania niektórych zagadnień. Opracowując podręcznik, korzystaliśmy z ogromnych zasobów wiedzy i poglądów zawartych w wielu opracowaniach, wymienionych w spisie literatury, oraz W nieporównywalnie mniejszym stopniu z wyników badań własnych.

SPIS TREŚCI:

Przedmowa 7

1. Wstęp 9
1.1. Wiadomości ogólne 9
1.2. Czynniki powodujące niszczenie drewna 12
1.3. Naturalna trwałość drewna 19

2. Grzyby niszczące drewno 24
2.1. Wiadomości ogólne 24
2.1.1. Wymagania środowiskowe 24
2.1.2. Budowa grzybów 27
2.1.3. Typy rozkładu drewna 30
2.1.4. Wpływ rozkładu drewna na jego wytrzymałość 33
2.1.5. Wpływ grzybów domowych na materiały nielignocelulozowe 36
2.1.6. Wykrywanie rozkładu drewna 37

2.2. Biały rozkład drewna 43
2.2.1. Rozkład drewna 43
2.2.2. Rozkład celulozy 53
2.2.3. Rozkład ligniny 60
2.2.4. Rozkład hemiceluloz 68
2.2.5. Wybrane gatunki grzybów powodujących biały rozkład drewna 74

2.3. Brunatny rozkład drewna 81
2.3.1. Rozkład drewna 81
2.3.2. Rozkład celulozy 86
2.3.3. Rozkład ligniny 91
2.3.4. Wybrane gatunki grzybów najczęściej powodujących brunatny rozkład drewna 92

2.4. Szary rozkład drewna 102
2.4.1. Rozkład drewna 102
2.4.2. Rozkład celulozy 107
2.4.3. Rozkład ligniny 108
2.4.4. Wybrane gatunki grzybów powodujących szary rozkład drewna 109
2.5. Barwice drewna, pleśnienie drewna 110

3. Owady niszczące drewno 114
3.1. Wiadomości ogólne 114
3.1.1. Przynależność systematyczna, budowa ciała i zmysły owadów niszczących drewno 114
3.1.2. Rozwój osobniczy owadów 123
3.1.3. Drewno jako środowisko życia owadów 127
3.1.4. Objawy obecności i metody wykrywania owadów niszczących drewno 137

3.2. Klasyfikacj a owadów ze względu na stan zasiedlanego drewna oraz znaczenie szkodnika 141
3.2.1. Owady niszczące wyrobione drewno w Polsce 141
3.2.2. Owady niszczące drewno na składnicach w Polsce 147

3.3. Najważniejsze gatunki krajowych owadów niszczących drewno 153
3.3.1. Rząd: chrząszcze (Coleoptera) 153
3.3.2. Rząd: błonkoskrzydłe (Hymenoptera) 205

3.4. Termity (Isoptera) 214
3.4.1. Występowanie, budowa, stadia rozwojowe 214
3.4.2. Ochrona drewna przed termitami 218

4. Zwierzęta niszczące drewno w wodzie morskiej 220
4.1. Wiadomości ogólne 220
4.1.1. Przynależność systematyczna, budowa ciała i biologia równonogów niszczących drewno 220
4.1.2. Przynależność systematyczna, budowa ciała i biologia małży niszczących drewno 224

4.2. Wpływ środowiska na występowanie zwierząt niszczących drewno w wodzie morskiej 229

4.3. Ochrona drewna w wodzie morskiej 232

5. Ochrona drewna przed ogniem 237

6.3. Gazowe środki ochrony drewna 269
6.3.1. Ogólny podział gazowych środków zwalczających i reguły dotyczące dezynsekcji drewna przy użyciu fumigacji 269
6.3.2. Toksyczne środki do gazowania drewna 274
6.3.3. Niereaktywne środki do gazowania drewna 283
6.3.4. Urządzenia do gazowania 286

7. Metody impregnacji drewna 289
7.1. Mechanizmy wnikania impregnatów do drewna 289
7.2. Metody nasycania drewna 295

8. Fizyczne metody dezynsekcji i dezynfekcji drewna 311
8.1. Wiadomości ogólne 311
8.2. Wysoka temperatura 31 1
8.3. Promienie gamma 320

9. Konserwacja drewna archeologicznego  326

9.1. Procesy zachodzące w wiekowym drewnie bezpiecznym do biodegradacji w suchym środowisku 326
9.2. Konserwacja drewna z suchych stanowisk archeologicznych 327
9.3. Degradacja drewna z mokrych stanowisk archeologicznych 329
9.3.1. Degradacja abiotyczna drewna z mokrych stanowisk archeologicznych 330
9.3.2. Degradacja biotyczna drewna z mokrych stanowisk archeologicznych 332
9.4. Zakres konserwacji i badania drewna archeologicznego z mokrych stanowisk 335
9.5. Metody konserwacji drewna z mokrych stanowisk archeologicznych 341
9.5.1. Dawne środki stabilizacji wymiarowej 342
9.5.2. Glikole polietylenowe (PEG) 343
9.5.3. Liofilizacja 344
9.5.4. Sacharoza 346
9.5.5 Petryfikacja monomerami polimeryzowanymi promieniami gamma
9.6. Dotychczasowe rozwiązania i nowe trendy postępowania ze znaleziskami archeologicznymi 349

Literatura 353
Normy i inne akty prawne 366