Inwentaryzacja zabytków architektury w lwowskim okręgu konserwatorskim 1920–1939. Szkice z dziejów

W 2020 roku przypadła setna rocznica utworzenia na południowo-wschodnich terenach II Rzeczypospolitej lwowskiego okręgu konserwatorskiego, obejmującego trzy południowo-wschodnie województwa: lwowskie, stanisławowskie i tarnopolskie. Fakt ten skłonił autora do podjęcia próby przybliżenia czytelnikowi fragmentu zaledwie z rozległej i ważkiej działalności lwowskiego konserwatora okręgowego, a mianowicie jego dorobku w dziedzinie inwentaryzacji zabytków architektury.

Niniejsza publikacja w przeważającej mierze została opracowana w oparciu o materiały źródłowe, częściowo dotąd nieznane i niepublikowane, jak też zachowane w IS PAN pomiary i negatywy. Materiały te umożliwiły podsumowanie specyfiki oraz szczegółów organizacyjnych działań inwentaryzacyjnych, prowadzonych na terenie południowo-wschodnich województw II RP.

Każdy z rozdziałów zawiera zarys kolejnych etapów akcji inwentaryzacyjnej, z uwzględnieniem najważniejszych czynników politycznych, społecznych i gospodarczych. Omawiane terytoria, stanowiące obecnie część niepodległego państwa ukraińskiego, są silnie związane z historią Polski, i nasycone jej pamiątkami oraz pomnikami, wobec czego zasługują na szczególną uwagę polskich badaczy. Podobnie rzecz się ma z działaniami przedwojennych polskich urzędów konserwatorskich, przejawiających troskę zarówno o zachowanie dziedzictwa kulturowego, jak i możliwie pełną jego inwentaryzacje. Działania te, w obliczu późniejszych zawieruch dziejowych i zniszczeń, okazały się szczególnie istotnymi.

Opublikowane w niniejszej książce materiały dokumentacyjne – zdjęcia, rysunki pomiarowe, karty katalogowe, spisy – w intencji autora mają choć w części wypełnić zamierzenia swych twórców, służąc lepszemu poznaniu i zachowaniu dla przyszłych pokoleń polskiego dziedzictwa kulturowego na obszarze Ukrainy.`

SPIS TREŚCI:

Wstęp   5

1. Inwentaryzacja w cieniu wojny (lata 1919-1920)   11
2. Trudne początki - działalność Józefa Piotrowskiego (1920-1929)   32
3. Zbigniew Hornung, lwowski okręg konserwatorski i Centralne Biuro Inwentaryzacji Zabytków Sztuki   63

Zakończenie   104
Summary   111
Aneksy   113
Bibliografia  143
Spis ilustracji   149
Indeks osób   .156
Indeks miejscowości   .159