Anatomia drewna

Wprawdzie obecnie nie brakuje obszernych podręczników z zakresu botaniki i anatomii drewna, zwłaszcza napisanych w języku angielskim i niemieckim, jednak zaznacza się brak opracowań będących syntetycznym wprowadzeniem w świat roślin drzewiastych, umożliwiających szczegółowe poznanie i zrozumienie budowy oraz funkcji komórek i tkanek tworzących drzewa.

Celem niniejszej publikacji jest przeto zapełnienie istniejącej luki. W książce zostały poruszone wszystkie istotne zagadnienia z dziedziny anatomii drewna. Po przestudiowaniu poszczególnych rozdziałów czytający powinien uzyskać wystarczająco obszerny zasób wiadomości dotyczących „tajemnicy" budowy anatomicznej tkanki drzewnej.

Pragnę wspomnieć, że niezwykle istotną zachętą do napisania tej książki było dążenie, by mój podziw i pasja poznania drzew, najdoskonalszego „dzieła natury" w królestwie roślin, stały się również udziałem tych czytelników, którzy swą zawodową przyszłość wiążą z produkcją drewna oraz jego późniejszym przerobem i wykorzystaniem. Drewno jest bowiem materiałem niepowtarzalnym, a jednocześnie odtwarzalnym przez przyrodę, który jest wykorzystywany w ponad 30 tys. zastosowań.

SPIS TREŚCI

Od autora 5

1. Ogólna charakterystyka drzew 7
Części drzewa i ich funkcje fizjologiczne   8
Przyrost i wiek drzew   12

2. Budowa komórki 16
Charakterystyka protoplazmatycznych składników komórki   17
Charakterystyka martwych wytworów protoplazmy   20

3. Tkanki i układy tkankowe 23
Układy tkankowe   23
Rodzaje tkanek   26
Tkanki w budowie pnia   30
Działalność kambium   40
Wzrost i różnicowanie się komórek   44

4. Ściana komórkowa 52
Elementarny skład drewna   52
Chemiczny skład drewna   53
Budowa ściany komórkowej   59

5. Rodzaje, budowa i funkcje elementów anatomicznych drewna 63
Komórki systemu podłużnego drewna   65
System poprzeczny   84

6. Mikroskopowa budowa drewna 91
Mikroskopowa budowa drewna drzew iglastych   93
Mikroskopowa budowa drewna drzew liściastych   96

7. Cechy makroskopowej i mikroskopowej budowy drewna wybranych gatunków drzew 101

Literatura 138

Zagadnienia fakultatywne

Podstawy systematyki 143
Systematyka roślin drzewiastych   144
Odkrycie komórkowej budowy roślin 147
Dlaczego większość żywych komórek jest tak mała? 149
Podstawy techniki mikroskopowej 151
Ogólne zasady obserwacji mikroskopowej   152
Sposób przygotowania preparatu   153
Obróbka skrawków mikrotomowych   155
Badania słojów przyrostów rocznych drewna - domeną dendrochronologii 157
Wybrane jednostki miar w układzie SI 160