Miejska gra w zielone. Zieleń 65 miast na prawach powiatu w latach 2005–2017

„Cywilizacja jest zwycięstwem miasta”, które obecnie staje się podstawowym siedliskiem życia człowieka (O. Spengler, Zmierzch Zachodu). Wielu ceni zalety miasta, ale równocześnie tęskni za inaczej zorganizowaną przestrzenią. Nasilająca się suburbanizacja nie sprzyja kondycji miasta ani potrzebom środowiska. Możliwe są jednak inne rozwiązania związane z zagospodarowaniem przestrzennym oraz polityką środowiskową, sprzyjające rozwojowi gospodarczemu, poprawie jakości życia mieszkańców i ochronie środowiska. Oznaczają znaczące inwestycje w zieleń, jej powszechną implantację i zapewnienie codziennego do niej dostępu. W publikacji Miejska gra w zielone zestawiono polskie miasta na prawach powiatu w wielu rankingach umożliwiających interpretację problemów i zagadnień powiązanych z tematyką zieleni. Podjęto próbę skonfrontowania deklaracji głównie politycznych (samorządowych - krajowych i unijnych) z praktyką, zwracając uwagę na trudności w pełnej ocenie zieleni w miastach.
Książka jest interesująco napisana (...). Komentarze i kierunki autorskich interpretacji są dobrze udokumentowane zagraniczną i polską litera-turą przedmiotu, materiałem empirycznym lub przywołaniem stosownych projektów rozwojowych o zasięgu globalnym, europejskim, polskim i lokalnym. (...) Warto podkreślić nie tylko jej rolę popularyzatorską, ale również funkcje edukacyjne i w pewnym sensie podręcznikowe (...), może być użyteczna także w programach kształcenia akademickiego na kierunkach, które - z różnej perspektywy - podejmują problematykę miejską (z recenzji prof. zw. dra hab. Wojciecha Świątkiewicza).

Spis treści:

Wstęp   7

1. Natura miasta a natura w mieście   15
1.1. Wprowadzenie   15
1.2. Przestrzeń miejska w perspektywie socjologicznej   16
1.3. Zieleń w krajobrazie miast starożytnych   23
1.4. Od ascezy do barokowego przepychu  26
1.5. Przemysłowy krajobraz miejski   29
1.6. Nowy świat bez natury a ekomiasto   34
1.7. Wielka płyta, wielka zieleń i agromiasta   39
1.8. Batalia o słońce, zieleń i przestrzeń - świat a Polska   43
2. Środowisko naturalne. Europejskie poszukiwania równowagi 55

2.1. Wprowadzenie   55
2.2. Ewolucja działań w Unii Europejskiej na rzecz środowiska 56
2.3. Dla środowiska i człowieka - rozwój zrównoważony   59
2.4. XXI wiek. Cel: miasta zrównoważone   68
2.5. Przestrzeń zurbanizowana. Problemy, wyzwania i inspiracje   73
Miejska wyspa ciepła   73
Zasklepianie gleby  79
Suburbanizacja, depopulacja   87
2.6. Koncepcje i realizacje wzorcowych miast   93

3. Funkcje i specyfika zieleni miejskiej   113
3.1. Wprowadzenie   113
3.2. Funkcje zieleni miejskiej w kontekście potrzeb ludzkich . 113
3.3. Żywot i misja drzewa miejskiego   123
3.4. Zieleń w mieście - spory i konflikty   128
3.5. Rozwiązania i profilaktyka  138
3.6. Tereny zieleni i ich ochrona w polskich aktach prawnych . 144

4. Zieleń i tereny zieleni w miastach na prawach powiatu   159
4.1. Wprowadzenie   159
4.2. Specyfika miast na prawach powiatu i metodologia badań własnych   160
4.3. Nasadzenia i ubytki drzew oraz krzewów   171
4.4. Tereny zieleni. Specyfika, dynamika i korelaty   180
Parki spacerowo-wypoczynkowe w miastach grodzkich 180
Zieleńce   186
Tereny zieleni osiedlowej   189
Zieleń uliczna   192
Lasy   195
Tereny zieleni miast grodzkich w zestawieniach zbiorczych 200
Wydatki na utrzymanie zieleni   208
4.5. Miasta grodzkie w rankingach terenów zieleni  
215 Zasoby miast   215
Zmiany terenów zieleni w obszarze miast grodzkich   219
Zasoby i zmiany terenów zieleni - ranking generalny   223
Podsumowanie: zrównoważenie warunkowe   229
Aneks   241
Bibliografia   321