O wiatrakach Warmii i Mazur i młynarzu z daleka

Młyny wietrzne nazywane wiatrakami, niegdyś związanie integralnie z krajobrazem wsi, pozostawione czasowi odchodzą w zapomnienie. Po 1945 roku na terenie Warmii i Mazur ustalono istnienie 111 wiatraków. Do dziś zachowało się tylko 17, z tego 4 można zobaczyć w Muzeum Budownictwa Ludowego - Parku Etnograficznym w Olsztynku. Wraz z budowlami zanika myśl techniczna, której tradycje sięgają co najmniej średniowiecza. Jest ona elementem podlegającego ochronie niematerialnego dziedzictwa kulturowego. W obawie, że w ciągu najbliższych dekad wiatraki przestaną istnieć zupełnie, pragniemy zwrócić uwagę na konieczność ochrony tych, które jeszcze zostały.

W książce pokrótce omówiono historię młynarstwa wietrznego, przedstawiono typy wiatraków: „koźlaki", „holendry" i „paltraki", ukazano ich obecny stan zachowania w regionie. Publikację wzbogaca relacja Stefana Niziołka, który sporą część swego dzieciństwa spędził, obserwując pracujący wiatrak.

SPIS TREŚCI:

Od Wydawcy   7
Wprowadzenie   9
Trochę historii   11
O młynarzu z daleka  18
Ostatnie wiatraki na Warmii i Mazurach   29
Wiatraki typu „koźlak"   31
Wiatrak ze wsi Wodziany, gm. Małdyty, pow. ostródzki   33
Wiatrak ze wsi Jabłonowo, gm. Płośnica, pow. działdowski   42
Wiatraki typu „holender"   55
Wiatrak ze wsi Dobrocin, gm. Małdyty, pow. ostródzki   56
Wiatrak ze wsi Lepno, gm. Rychliki, pow. elbląski   65
Wiatrak ze wsi Łąkorz, gm. Biskupiec, pow. nowomiejski   71
Wiatrak ze wsi Łęcze, gm.Tolkmicko, pow. elbląski   78
Wiatrak ze wsi Zielonka Pasłęcka, gm. Pasłęk, pow. elbląski  83
Wiatrak ze wsi Bęsia, gm. Kolno, pow. olsztyński   90
Wiatrak ze wsi Grądzkie, gm.Wyd miny, pow. giżycki   99
Wiatrak ze wsi Stara Różanka, gm. Kętrzyn, pow. kętrzyński  103
Wiatrak ze wsi Ryn, gm. Ryn, pow. giżycki   110
Wiatrak ze wsi Sterławki Małe, gm.Giżycko, pow. giżycki  115
Wiatrak ze wsi Nowe Guty, gm. Orzysz, pow. piski   120
Wiatraki typu „paltrak"   125
Wiatrak ze wsi Ruska Wieś, gm.Mrągowo, pow. mrągowski  126
Wiatrak z Schonffiiess,Landkreis Konigsberg  133
Wiatrak ze wsi Janowo, gm.Janowo, pow. nidzicki  136
Wiatrak melioracyjny ze wsi Zgon, gm. Piecki, pow. mrągowski   141
Zakończenie   147
Trochę poezji   149
Bibliografia   155