Miasto europejskie w epoce Oświecenia i rewolucji francuskiej

Książka Jerzego Wojtowicza to wynik ambitnego przedsięwzięcia, którego celem było syntetyczne przedstawienie problematyki miejskiej w Europie w XVIII wieku. Miasto i mieszczaństwo interesują toruńskiego historyka jako kulturowy fenomen epoki Oświecenia. Przedkładane czytelnikom wydanie syntezy ma historiograficzno-metodologiczny charakter. Stąd też obszerne wprowadzenie, które umieszcza dzieło i badania naukowe Wojtowicza w kontekście rozwoju historiografii w XX wieku w Polsce i na świecie. Press

Pisarstwo historyczne Jerzego Wojtowicza. Historiograficzno-metodologiczny bildungsroman (Wojciech Piasek) / V

Wstęp / 1

I. Ogólna charakterystyka podstawowych źródeł i stanu badań nad dziejami miasta epoki Oświecenia i Rewolucji Francuskiej / 9

1. Źródła / 9

2. Stan badań, wyniki i dyskusje / 28

II. Główne tendencje i kierunki rozwoju wewnętrznego Europy w latach 1763−1804 / 67

1. Ogólne przemiany życia politycznego / 67

2. Państwo a miasto / 71

3. Walki socjalne wewnątrz miasta / 81

4. Rozwój handlu światowego i europejskiego / 85

5. Kształtowanie się i rozwój układu kapitalistycznego w przemyśle europejskim / 100

III. Miasto europejskie epoki Oświecenia / 123

1. Uwagi ogólne / 123

2. Liczbowy wzrost ludności miejskiej w XVIII stuleciu / 135

3. Rozwój urbanistyczny i architektoniczny miasta / 148

4. Struktura społeczna ludności miejskiej / 163

5. Zagadnienie stratyfikacji społecznej miasta europejskiego / 195

6. Życie codzienne miasta europejskiego / 201

IV. Instytucje, formy, środki tworzenia i przekazywania kultury / 221

1. Uwagi ogólne / 221

2. Prasa codzienna i specjalistyczna / 227

3. Książka, jej rozwój i handel oraz funkcja społeczna / 244

4. Towarzystwa naukowe, zrzeszenia miłośników wiedzy, „uczone akademie” / 258

5. Wolnomularstwo / 267

6. Teatr / 283

7. Instytucje i związki nieformalne, salony i kluby towarzyskie / 289

8. Kolekcjonerstwo. Zbiory prywatne / 297

9. Podróże, kontakty korespondencyjne, „wędrówka idei” / 302

V. Przemiany ideowo-kulturalne w Europie epoki Oświecenia i Rewolucji Francuskiej / 315

1. Periodyzacja europejskiego Oświecenia, główne tendencje jego rozwoju / 315

2. Narodziny etyki i estetyki mieszczańskiej / 327

3. Problematyka miejska i jej miejsce w filozofii Oświecenia / 345

4. W kręgu rewolucyjnych zmian i przeobrażeń / 350

5. Mniejszość rewolucyjna i jej przywódcy w działaniu / 365

6. Ku równości socjalnej – wizje przyszłości / 391

Zakończenie / 401

Indeks osób / 407

Ilustracje / 427

Résumé / 463

Zusammenfassung / 475