Przestrzeń Warszawy. Tożsamość miasta a urbanistyka

Od ponad siedemdziesięciu lat rozwojowi Warszawy towarzyszy burzliwa dyskusja nad jej kształtem przestrzennym. Zmieniali się decydenci, zmieniały się doktryny, poglądy i cele, nie powinno więc dziwić, że we współczesnej stolicy dominują rozmaite, często niespójne formy urbanistyczne.

Tytaniczny wysiłek wkładany w powojenną odbudowę, chęć stworzenia nowoczesnej metropolii oraz obowiązująca w PRL-u ideologia skutecznie odwracały uwagę od pytania o historyczną tożsamość Warszawy. Odradzające się z gruzów miasto zdołało ją zachować tylko fragmentarycznie.

Obecnie zasadami kształtowania tkanki miejskiej rządzą mechanizmy rynkowe i procedury prawno-administracyjne, dlatego pytania 0 tożsamość stolicy oraz humanistyczny aspekt działalności urbanisty wciąż spychane są na dalszy plan. W wyniku tej sytuacji otaczająca nas przestrzeń coraz bardziej traci łączność z tradycją i zapełnia się bezosobowymi, pozbawionymi indywidualnych cech strukturami, które nie mają nic wspólnego z rzeczywistym charakterem Warszawy.

A zatem dokąd jako miasto zmierzamy? Odpowiedź na to pytanie jest celem niniejszej publikacji. Stanowi ona ważny głos w aktualnej dyskusji na temat oblicza dzisiejszej Warszawy. Architekt urbanista Krzysztof Domaradzki w oparciu o swoje wieloletnie doświadczenie zawodowe i literaturę przedmiotu opisuje przemiany, jakie zaszły w stolicy, wskazuje na wagę związków przestrzeni współczesnej Warszawy z procesem jej ewolucji historycznej, a także w obrazowy sposób przybliża problematykę tożsamości miasta w kontekście jej powiązań z formą urbanistyczną. To książka dla każdego, komu nie jest obojętne to, jak wygląda stolica jego kraju.

SPIS TREŚCI:

Przedmowa do drugiego wydania
Wprowadzenie

Część I. Odczytywanie miasta:
Tożsamość i forma
Tożsamość miasta
Przestrzeń miejska jako forma
Postrzeganie miasta
Camillo Sitte
Kevin Lynch
Kazimierz Wejchert
Trzy spojrzenia - forma, kompozycja, percepcja
Pomiędzy teorią i praktyką - konkurs na Nowy Belgrad

Część II. Fenomen Warszawy - przestrzeń i historia:
Przestrzeń Warszawy do roku 1916
Warszawa średniowieczna
Warszawa - miasto stołeczne
Warszawa XVII wieku
Założenia urbanistyczne - XVIII wiek
Okres zaborów
Okres I wojny światowej

Okres międzywojenny - plany, koncepcje i realizacje
Plany regulacyjne
Nowe założenia urbanistyczne

Po II wojnie światowej - koncepcje i realizacje urbanistyczne
Lata 1945-1950. Odzyskiwanie zniszczonej przestrzeni
Lata 1950-1956. Socrealizm
Lata 1956-1970. Skromny modernizm
Lata 1970-1989. Schyłek PRL-u
Okres po 1989 roku. Demokracja i transformacja
część III. W poszukiwaniu tożsamości - wybrane prace dla Warszawy:
Struktura i tworzywo miasta
Przestrzeń publiczna Warszawy - analizy i modele rozwoju
Tworzywo miasta

Projekty i koncepcje
Nowe struktury
Pas Nadwiślański
Łuk Siekierkowski, rejon ulicy Bartyckiej i Trasa Siekierkowska
Park Pod Skocznią i plac Europy

Przestrzeń śródmiejska
Rejon stacji metra Politechnika
Hoża - kwartał śródmiejski
Praga Centrum i Dworzec Wschodni
Rejon ulicy Brackiej
Foksal
Otoczenie placu Grzybowskiego

Miejsca i struktury w mieście
Rondo Wiatraczna
Ochota Centrum i ulica Opaczewska
Szczęśliwice Północne

Osiedla mieszkaniowe
Otoczenie ulicy Powstańców Śląskich - od blokowiska do ulicy miejskiej
Stegny

Ulepszanie struktur podmiejskich
Wawer
Powsin-Zamość - przestrzeń miasta ogrodu
Tereny poprzemysłowe
Żoliborz Przemysłowy
Rejon ulicy Konstruktorskiej

Place i ulice
Trakt Królewski- Nowy Świat i Krakowskie Przedmieście
Plac Trzech Krzyży
Plac Narutowicza
Bulwar nad Wisłą - wytyczne do projektu
Otoczenie Stadionu Narodowego

Tereny zieleni
Park Górczewska
Pole Mokotowskie - park miejski

Podsumowanie
Streszczenie
Bibliografia
Spis ilustracji