Wskaźniki, parametry i modele w kształtowaniu intensywnej wielorodzinnej zabudowy mieszkaniowej

W monografii omówiono rolę wskaźników, parametrów oraz modeli w analizie i projektowaniu urbanistycznym zespołów mieszkaniowych.

Przeanalizowano znaczenie powyższych dla kształtowania środowiska zabudowy w kontekście aktualnych tendencji, jakie można zaobserwować w projektach i realizacjach zabudowy mieszkaniowej w Polsce. Szczególną uwagę zwrócono na wzajemne relacje między wybranymi wskaźnikami i parametrami.

W dysertacji zostało również poruszone zagadnienie kształtowania zabudowy mieszkaniowej w ujęciu ilościowym. Podjęta została dyskusja na temat możliwych wartości brzegowych wskaźników i parametrów oraz przedstawiono liczne zrealizowane przykłady (w tym ich modele).

Część opisanych przypadków to projekty z praktyki zawodowej autora (czynnego zawodowo architekta i urbanisty). Pozostałe przypadki przedstawione w pracy odwołują się do badań zrealizowanych zespołów mieszkaniowych w Polsce.

W pracy zaproponowano nowe definicje wybranych wskaźników, a ponadto zaprezentowano przykłady analiz, projektów oraz eksperymentów wykonywanych za pomocą modeli w oprogramowaniu BIM oraz parametrycznym. Coraz powszechniejsze wykorzystanie wspomnianych technologii pozwala na szybkie, łatwe i wielokrotne tworzenie różnych modeli zabudowy w skali architektonicznej i urbanistycznej.

Przedstawiona została również redefinicja modelu jednostki sąsiedzkiej w kontekście współczesnych kierunków w mieszkalnictwie.

W dysertacji zaproponowano także autorski system oceny walorów przestrzennych zespołów mieszkaniowych. Daje to możliwość formułowania wniosków na temat możliwych kierunków rozwoju obszarów mieszkaniowych i sposobu ich zapisu przez modele cyfrowe oraz zapisy warunkowe wartości wskaźników w dokumentach planistycznych.

SPIS TREŚCI

1. WPROWADZENIE  9
1.1. Wstęp, kontekst rozwoju mieszkalnictwa 9
1.2. Uzasadnienie podjęcia tematu  19
1.3. Stan badań  28
1.4. Cel pracy  42
1.5. Założenia, przedmiot i zakres pracy  44
1.6. Struktura pracy  48

2. WSKAŹNIKI I PARAMETRY W ANALIZIE I PROJEKTOWANIU ZESPOŁÓW MIESZKANIOWYCH  49
2.1. Objaśnienie pojęć  50
2.2. Wskaźniki i parametry urbanistyczne – występowanie, zastosowania  55
2.3. Wskaźniki i parametry opisujące relację z otoczeniem  70
2.3.1. Tereny zieleni  71
2.3.2. Dostęp do usług publicznych  75
2.3.3. Dostęp do infrastruktury komunikacji  78
2.4. Wskaźniki i parametry opisujące zagospodarowanie terenu  86
2.4.1. Powierzchnia zabudowy  86
2.4.2. Tereny biologicznie czynne  93
2.4.3. Gospodarka wodami opadowymi na obszarze mieszkaniowym  105
2.4.4. Tereny utwardzone  108
2.4.5. Dostępność przestrzeni  112
2.5. Wskaźniki i parametry opisujące strukturę zespołów mieszkaniowych  122
2.5.1. Zróżnicowanie funkcji  122
2.5.2. Liczba kondygnacji  131
2.5.3. Intensywność zabudowy  134
2.5.4. Typologia mieszkań  147
2.6. Wskaźniki i parametry związane z komunikacją  150
2.6.1. Miejsca parkingowe  151
2.6.2. Miejsca parkingowe dla rowerów  158
2.7. Inne parametry i wskaźniki  160
2.7.1. Powierzchnia użytkowa mieszkań (PUM)  160
2.7.2. Chłonność terenu 164
2.8. Wzajemne powiązanie wskaźników i parametrów  167
2.9. Wnioski  181

3. MODELE W ANALIZIE I PROJEKTOWANIU ZESPOŁÓW MIESZKANIOWYCH  188
3.1. Modele w projektowaniu urbanistycznym  188
3.2. Modele cyfrowe, narzędzia, zastosowania  195
3.2.1. Modele w analizach zespołów mieszkaniowych  200
3.2.2. Narzędzia wykorzystujące modele BIM, przykłady projektów  207
3.2.3. Narzędzia wykorzystujące modele parametryczne, przykłady projektów   216
3.2.4. Porównanie wykorzystania narzędzi, przykład projektu  226
3.3. Wnioski  234

4. WSKAŹNIKI I PARAMETRY W OCENIE MODELOWYCH ZESPOŁÓW MIESZKANIOWYCH  240
4.1. Ocena zespołów mieszkaniowych  240
4.2. Koncepcje modelowe – paradygmat jednostki sąsiedzkiej  254
4.3. Autorska koncepcja modelowa jednostki sąsiedzkiej oparta na zwartej zabudowie wielorodzinnej  264
4.4. Wnioski  275

5. PODSUMOWANIE  287

BIBLIOGRAFIA  293
Spis aktów prawnych oraz dokumentów  323
Inne źródła  326
Spis źródeł internetowych  327

SPIS ILUSTRACJI  335
SPIS TABEL  342
STRESZCZENIE  353

ANEKS  357
6.1. Modele i oceny wybranych przypadków zabudowy mieszkaniowej  357
6.2. Glosariusz 370