Socrealizm w Toruniu. Architektura, plastyka, bohaterowie

Publikacja po części stanowi itinerarium po socrealistycznych zabytkach (nie tylko) architektonicznych Torunia, po części zaś prowokuje do dyskusji nad miejscem takich, jak je określił Filip Springer, „źle urodzonych” obiektów w miejskim pejzażu. Być może też zachęca do refleksji nad ową sztuką ”socjalistyczną w treści a narodową w formie”.

Czy można mówić o swoistej jednorodności tego stylu, zadekretowanego w 1949 roku, czy też o socrealizmach, które, jak wskazuje jedna z autorek tomu, często łączyły się „ze stylem modernistycznym, wywodzącym się z międzywojnia”? Czy warto mówić o ścisłych cezurach czasowych, skoro realizacje obiektów socrealistycznych miały miejsce długo po 1956 roku? Jak dziś wyglądają i funkcjonują zabytki socrealizmu w Toruniu, w tym należące do sfery plastyki? W jaki sposób postulaty socrealistycznej doktryny realizowane były w twórczości malarzy uformowanych przed drugą wojną światową – za przykład służy tu osiadły po wojnie w Toruniu Tymon Niesiołowski. Tom zamyka rozdział poświęcony związkom urbanonimii i ideologii – związkom zależnym od aktualnego etapu historycznego, gdy te same ulice zmieniają po kilka razy swoich patronów. Nieraz tego rodzaju nazewnicze roszady prowadziły do zacierania pamięci historycznej miasta lub sytuacji groteskowych, jak wspomniana przez autorkę , a zakwestionowana przez radnych warszawska ulica Czerwonego Kapturka...

Tom ciekawie zilustrowany kolorowymi zdjęciami obiektów, zawiera noty o autorach, indeks osób i nazw geograficznych.

SPIS TREŚCI:

SOC-MOC, czyli toruński socrealizm Katarzyna Kluczwajd 5
Socrealistyczne rekonfiguracje. Architektura polska w latach 1949-1956 Aleksandra Sumorok 13
Socrealizm w architekturze Torunia Michał Pszczółkowski 29
Sklep jak z bajki. O toruńskim domu towarowym przy ul. Szerokiej 6 Marcin Lewicki, Cezary Lisowski 57
Wspomnienia toruńskich pomników po 1945 roku: Armia Czerwona i artylerzyści Katarzyna Kluczwajd 79
Tymon Niesiołowski a socrealizm Małgorzata Geron 91
Socjalistyczni patroni toruńskich ulic: rotacja bohaterów, czyli urbanonimia a ideologia Katarzyna Kluczwajd 105
Przypisy 130
Spis ilustracji 139
Noty o autorach tekstów 142
Indeks osób 144
Indeks nazw geograficznych 145