Prace w drewnie

Przystępnie napisany przewodnik po rozmaitych technikach obróbki drewna zawiera szczegółowe instrukcje doświadczonego zespołu stolarzy i rady jak używać poszczególnych narzędzi stolarskich. Znajdziemy tu charakterystyki różnych rodzajów drewna i innych materiałów stolarskich dostępnych na rynku oraz informacje o sposobie ich wykorzystania.

Ponad 2000 fotografii i ilustracji pozwoli każdemu stać się ekspertem w projektowaniu mebli, montażu szafek kuchennych a nawet renowacji antyków.

SPIS TREŚCI:

MATERIAŁY

Drewno jako materiał
Pochodzenie drewna
Stan lasów na świecie
Zmiany powierzchni zalesionych na świecie
Rozwój i wzrost drzewa
Anatomia drewna
Proces wzrostu
Szczególne cechy wzrostu
Rośniecie gałęzi
Pozyskiwanie drewna
Wyrąb, przygotowanie i klasyfikacja drewna
Właściwa pora na wyrąb drzew
Wiek rębny drzew
Wyrąb i gospodarka leśna
Metody prowadzenia wycinki drzew
Rębnia częściowa
Rębnia przerębowa
Rębnia stopniowa
Drewno okrągłe i tarcica
Drewno wstępnie obrobione
Tarcica
Fornir
Sposoby przetarcia drewna okrągłego
Suszenie
Sposoby suszenia
Suszarnie
Suszenie gorącym powietrzem i parą

Charakterystyka drewna
Skład i struktura drewna
Właściwości fizyczne
Anizotropia
Wilgotność drewna
Zawartość wody w drewnie
Pęcznienie i kurczenie się drewna
Gęstość drewna
Jednorodność i trwałość
Palność
Właściwości mechaniczne
Sprężystość
Plastyczność
Twardość
Wytrzymałość
Łupliwość
Odporność na ścieranie
Odporność na uderzenia
Wytrzymałość na rozciąganie
Wytrzymałość na ściskanie
Wytrzymałość na zginanie

Rodzaje drewna
Gatunki drewna
Drzewa iglaste
Drzewa liściaste
Drewno z drzew iglastych (miękkie)
Drewno z drzew liściastych (twarde)

Katalog rodzajów drewna
Mahoń wenezuelski Mahoń afrykański, tiama Brzoza Świerk Topola Amarant Paduk Klon Awodire Balsa Bukszpan zwyczajny Bubinga Cynamonowiec Mahoń Kasztanowiec Cedrzyk wonny Cedr Wiśnia Ewodia Kurbial (jatoba) Jakaranda Heban Dibetou Dąb ostrolistny Eukaliptus Jesion Buk Hikora (przeorzech) Imbuia Iroko (chlorofora) Jagua Migdałecznik laurowy Limba (sosna limba) Abramowiec amerykański Grusza afrykańska (makore) Mansonia Modrzew Meranti (damarzyk) Orzech włoski Orzech afrykański O kurne Oliwka Wiąz Palisander indyjski Palisander czarny (palisander brazylijski) Gwajak Guatambu (drzewo słoniowe) Grusza Araukaria wąskolistna (sosna parańska) Sosna czerwona Daglezja zielona (jedlica zielona) Sosna zwyczajna Platan europejski Ramin Rewa-rewa Dąb Mahoń afrykański, sapeli Sen Sekwoja Mahoń afrykański sipo (utile) Sukupira Tamo (jesion japoński) Teak Tepa Wakapou Wenge

Drewno jako towar
Tradycyjna terminologia handlowa
Produkty z drewna
Drewno przygotowane
Profile kształtowane
Imitacje belek
Ochrona i zabezpieczanie drewna
Środki zabezpieczające
Historia
Właściwości środków konserwujących drewno
Klasyfikacja zagrożeń
Klasyfikacja środków do konserwacji drewna
Impregnaty solne
Emulsje
Środki rozpuszczalne w rozpuszczalnikach organicznych
Naturalne, organiczne środki do konserwacji drewna
Stosowanie środków konserwujących
Zabezpieczanie prewencyjne
Zabiegi stosowane na wilgotne drewno
Zastępowanie naturalnej żywicy
Dyfuzja
Metody komplementarne
Para + próżnia + impregnacja
Zabiegi, którym poddaje się drewno suche
Bez użycia autoklawu
Impregnacja drewna w autoklawie
Procesy z użyciem autoklawu, bez podwyższania ciśnienia
Zabiegi terapeutyczne

Choroby i szkodniki
Wady drewna okrągłego
Mimośrodowość rdzenia lub słojów rocznych
Gnijący biel
Nierównomierna szerokość słojów
Zgnilizna wewnętrzna
Pęknięcia okrężne
Pęknięcia mrozowe
Pęknięcia rdzeniowe
Opuklina
Efekty inwazji ksylofagów
Spuszczel pospolity (Hylotrues bajuhis)
Miazgowiec brunatny (Lyctus brunneus)
Kołatek domowy (Anobium punctatum)
Termity (Reticiditennes fucifagus)
Trzpienniki
Atak grzybów
Grzyby rozkładające drewno
Barwice drewna

Produkty wytwarzane fabrycznie
Płyty stolarskie
Sklejki
Sklejki tradycyjne
Sklejki o większej grubości
Sklejka powlekana żywicą fenolową (szalunkowa)
Sklejka z powloką przeciwpoślizgową
Sklejka tłumiąca drgania Impregnowana żywicą sklejka o podwyższonej gęstości Impregnowana żywicą sklejka na panele podłogowe
Impregnowana żywicą sklejka fasadowa
Impregnowana żywicą sklejka ognioodporna
Sklejka kuloodporna
Płyty wiórowe i pilśniowe
Płyty pilśniowe średniej gęstości (MDF)
Płyty pilśniowe twarde (HDF)
Płyty wiórowe
Rurowe płyty wiórowe
Rurowe płyty wiórowe stanowiące izolację akustyczną
Płyta wiórowo-cementowe (suprema)
Płyty z wiórów drzewnych
Inne rodzaje płyt drewnopochodnych
Płyty o równoległym splocie (PSL) lub płyty parallam (pierwsza handlowa nazwa)
Płyty plastyczne
Płyty wielowarstwowe
Panele drewnopochodne do wyposażenia wnętrz
Okładziny fasad
Materiały podłogowe
Mozaika podłogowa
Podłogi z drewna litego
Podłogi lamelowe
Podłogi warstwowe

NARZĘDZIA

Narzędzia ręczne

Przyrządy pomiarowe
Węgielnice (kątowniki)
Liniały Liniały stalowe
Liniały warsztatowe
Kątownik nastawny
Pól kąt
Suwmiarka
Narzędzia do znaczenia
Szydło
Ołówek stolarski
Jak sobie poradzić bez linijki
Narzędzia do zaznaczania
Cyrkle i cyrkle podziałowe

Narzędzia do cięcia
Piły ręczne
Piła ramowa
Piła ukośna
Piła płatnica
Piła poprzecznica
Piła grzbietnica
Piła włosowa
Piła otwornica i piła lisica
Piła przyrznica (do forniru)
Piły z wymiennymi brzeszczotami

Narzędzia z krawędzią tnącą
Prowadzone narzędzia skrawające: (strugi)
Strugi
Strug zdzierak
Strug spustnik
Strug gładzik
Strugi z wypukłą stopą (kręgadła)
Strug wręgownik (kątnik)
Strugi profilowe
Strug ząbkowany (zębak)
Strugi żelazne
Strug spust (rubanek)
Strug żłobkujący
Strug profilowy (kształtownik)
Strug wpustnik
Strug do połączeń na pióro i wpust

Narzędzia do cięcia odręcznego
Dłuta ciesielskie płaskie i dziobaki
Dłuto gniazdowe (przysiek)
Dłuto wklęsłe (żłobaki)

Narzędzia do wiercenia i skręcania
Szydło
Korba
Świder
Wiertła
Wiertarka ręczna
Śrubokręty

Młotki i narzędzia do wyciągania gwoździ
Młotek
Dobijak do gwoździ
Pobijak
Kombinerki
Obcęgi
Łapa ciesielska (żabka ciesielska]

Narzędzia do ściskania
Ściski w kształcie litery „G" i narożnikowe
Ścisk rzemienny usztywniający lub taśmowy
Ścisk stolarski
Ścisk krawędziowy
Ścisk do skrzydeł drzwi i okien
Ścisk dwuteownikowy

Narzędzia do wygładzania, kształtowania i wykańczania
Tarniki (raszple)
Pilniki
Skrobak meblarski (cyklina)
Okrągły lub okrągły zbieżny tamik i pilnik
Ośnik
Ośnik półokrągły
Papier ścierny
Wełna stalowa

Przenośne narzędzia z napędem
Pilarka stołowa
Przenośna wiertarka
Stojak do wiertarki
Przenośna wyrzynarka
Przenośna pilarka tarczowa
Szlifierka oscylacyjna
Frezarka z napędem do krawędzi
Przenośna strugarka
Frezarka z napędem
Przenośna frezarka do złączy
Elektryczny śrubokręt akumulatorowy
Przenośna wiertarka akumulatorowa

Konserwacja i ostrzenie ręcznych narzędzi
Utrzymywanie narzędzi w czystości
Ostrzenie
Wygładzanie
Rozwodzenie zębów piły
Ostrzenie piły
Ostrzenie innych narzędzi (np. ostrza struga)
Ostrzenie dłut
Ostrzenie skrobaka

OBRÓBKA DREWNA

Uwagi wstępne
Warsztat
Stół warsztatowy
Przestrzeń magazynowa
Projektowanie
Wstępne szkice
Wykonywanie szablonu z rysunku, na którym występują linie krzywe
Wykonywanie szablonu ze zwymiarowanego rysunku
Różne szablony

Podstawowe techniki obróbki drewna

Wyrównywanie powierzchni drewna
Oznaczanie
Wyznaczanie linii poziomej
Nadawanie elementom kształtu
Oznaczanie kątów
Zaznaczanie linii cięcia
Użycie znacznika
Kreślenie okręgów

Piłowanie
Piłowanie pod kątem prostym
Piłowanie pod innym kątem
Wypiłowywanie prostokątnego otworu
Wycinanie otworu zaokrąglonego
Cięcie po krzywej
Wycinanie wgłębienia piłą ramową
Wycinanie krzywej bez kaleczenia powierzchni
Wcinanie wrębu dłutem

Wiercenie
Wiercenie pionowego otworu

Połączenia
Podział połączeń ze względu na rodzaj łącznika
Złącze na obce pióro
Przykłady połączeń z łącznikami mechanicznymi: Złącze na podwójne obce pióro Proste złącze na podwójny "jaskółczy ogon" Wpustowe złącze równoległe
Połączenie wzmocnione wpustkami
Połączenie na pióro i wpust
Przykłady połączeń na pióro i wpust: Podwójne Naprzemienne Profilowane Z gniazdami i czopami

Połączenia kątowe
Zakładkowe połączenia narożnikowe i półkrzyżowe
Przykłady połączeń zakładkowych: Krzyżowe Oporowe Piętrowe Klamrowe
Połączenie półkrzyżowe czopowe podwójne przelotowe z klinami
Przykłady połączeń czopowych: Centralne złącze czopowe Rozwidlone złącze czopowe Klinowane połączenie czopowe Złącze ze sfazowanymi krawędziami Złącze widlicowe proste Przykłady połączeń narożnikowych Podwójne oporowe złącze widlicowe narożnikowe Oporowe złącze widlicowe z fazą lub bez fazy Uciosowe złącze z ukrytym czopem Złącze czopowe pojedyncze kryte Przelotowe złącze "jaskółczy ogon" (płetwowe) Przykłady połączeń na "jaskółczy ogon" Połówkowe złącze płetwowe Odkryte złącze wczepinowe Skośne złącze wczepinowo-czopowe Szpile w "jaskółczym ogonie" Połączenia kołkowe Inne rodzaje połączeń kołkowych Rodzaje kołków Połączenie prostopadłe Połączenie narożnikowe Połączenie w kształcie litery "T"

Połączenia równoległe czołowe
Czołowe połączenie równoległe z czopem w kształcie "L" Przykłady czołowych połączeń równoległych Widlicowe Widlicowe ścięte Złącze z naprzemiennymi czopami Kątowe złącze widlicowe z wpustem Czołowe połączenia równoległe półkryte Przykłady czołowych połączeń równoległych Połówkowe z wczepinowym fałszywym czopem Z bliźniaczymi fałszywymi czopami Połówkowe z fałszywym czopem, wpustem i wypustem Zukosowane połówkowe złącze z fałszywym czopem Połączenie równoległe czołowe z kwadratowym kołkiem Przykłady czołowych połączeń równołegłych Ćwiartkowe Krzyżowe Podwójne czopowe Z czterema czopami

Montaż próbny i finalny
Właściwe zastosowanie amortyzatorów Łączenie dwóch desek brzegami za pomocą ścisków Montaż ramy z zastosowaniem ścisków Montaż ramy z zastosowaniem ścisków skośnych lub narożnikowych Unieruchamianie narożnikowego złącza stykowego podczas montażu Unieruchamianie sprężynami w kształcie litery "C" Montaż z użyciem okrągłego ścisku taśmowego Ściskanie złącza zaimprowizowanym krępulcem

Złącza klejone i metalowe łączniki
Skośne wbijanie gwoździ Mocowanie krytymi szpilkami Skręcanie Mocowanie śrubą złączną z łbem wieńcowym Łączenie płyt drewnopochodnych wkrętami Sklejanie dwóch elementów Sklejanie dwóch elementów na styk Przyklejanie laminatu lub forniru do płyty drewnopochodnej Oklejanie krawędzi płyty

Szlifowanie
Szlifowanie ręczne Szlifowanie mechaniczne

Mocowanie zawiasów
Mocowanie zawiasu bez wpustu Mocowanie zawiasu we wpuście

Wykańczanie powierzchni
Nakładanie szpachlówki Czyszczenie powierzchni Stosowanie środków do gruntowania Zabezpieczanie sęków Woskowanie Bejcowanie Lakierowanie Nakładanie farby Lakier Postarzanie

Mocowanie metalowych okuć (zamków, rygli, gałek i klamek)
Instalowanie rygla Instalowanie zamka w drzwiczkach kredensu Mocowanie zamka w krawędzi drzwi Mocowanie rygla do okien lub oszklonych drzwi

Instalowanie szyldzików i gałek
Szyldziki klamek i zamków do drzwi Gałki i inne uchwyty Mocowanie uchwytu na drzwiczkach Instalowanie uchwytu wpuszczanego w drewno Instalowanie na drzwiczkach gałki z szyldzikiem

Okucia i osłony
Okucie metalowe Mocowanie osłonki z drewna do krawędzi płyty wiórowej Osłonka z listew drewnianych łączonych na ucios

Rodzaje prac
Prace warsztatowe
Układanie parkietu
Pakiety do samodzielnego montażu

Parkan ogrodowy
Furtka ogrodowa
Treliaż Kobyłka
Stojak na wino

Układanie podłóg
Deski podłogowe warstwowe Laminowane panele podłogowe Wymiary i opakowania gotowych materiałów podłogowych Boazerie Układanie drewnianej podłogi Sposób łączenia paneli podłogowych laminowanych Przykłady gotowych podłóg

Montaż mebli kuchennych i łazienkowych Prefabrykowane elementy niezbędne do zmontowania szafki kuchennej lub łazienkowej Montaż szafki kuchennej Instalowanie gotowych szafek

STOLARSTWO ARTYSTYCZNE

Umiejętności stolarza
Złącza stosowane w stolarstwie artystycznym Złącza narożnikowe do paneli Wpustowe złącze narożnikowe do płyt drewnopochodnych Warianty złączy narożnikowych do płyt drewnopochodnych Narożnikowe złącze na styk z wewnętrznym wzmocnieniem Złącze zakładkowe do paneli Zaokrąglone narożnikowe złącze wpustowe Zaokrąglone złącze narożnikowe na pióro i wpust Złącza czołowe równoległe Złącze wzdłużne z pojedynczym, centralnym dyblem Przykłady połączeń równoległych Złącze na kołki Złącze z okrągłym kołkiem Złącze śrubowe Złącza wczepinowe na "jaskółczy ogon" Zakładkowe złącze na "jaskółczy ogon" Przykłady połączeń na "jaskółczy ogon" Podwójne zakładkowe złącze wczepinowe Ukryte złącze wczepinowe Ukryte skośne złącze wczepinowe

Niektóre techniki zdobnicze
Intarsja
Toczenie
Rzeźbienie

Wykonywanie mebli i bibelotów
Skrzynia Zegar stojący Wieszak na odzież Łóżko Stolik nocny Stolik do kawy Ozdobna rama Lampka stołowa Stojak na fajki Stojak na książkę Figurka klauna Regalik Pojemnik na zabawki Szachownica Stojak na płyty CD Samolocik

Renowacja krzesła