Polski new look. Ceramika użytkowa lat 50. i 60.

Design przełomu dekad lat 50. i 60. XX wieku reklamowano często jako „new look”. Ten wpadający w ucho zwrot stał się hasłem wywoławczym debiutanckiej kolekcji Christiana Diora, do Polski zaś nowe trendy dotarły na krótko przed polityczną „odwilżą” 1956 roku. Niezwykłą rolę w propagowaniu „nowoczesności” i pojęcia „dobrego wzoru” odegrał założony przez Wandę Telakowską Instytut Wzornictwa Przemysłowego w Warszawie.

Ceramiczny design lat 50. i 60. w Polsce to jednak nie tylko projekty powstające w pracowniach Zakładu Ceramiki i Szkła IWP – to ciekawa i dotąd rzadko prezentowana oferta polskich wytwórni porcelany, porcelitu i fajansu.
W tej bogato ilustrowanej książce (ponad 200 kolorowych fotografii) znajdują się informacje o historycznych kontekstach rozwoju europejskiego i polskiego wzornictwa i animatorskiej roli IWP. Są też historie i dokonania poszczególnych ośrodków (fabryk w Wałbrzychu, Jaworzynie Śląskiej, Chodzieży, Ćmielowie, Pruszkowie, Tułowicach, Bogucicach, Włocławku, Mirostowicach), wytwórni prywatnych (Steatyt) i zakładów związanych z Cepelią (Kadyny, Bolesławiec, Włocławek, Łysa Góra). Książkę wzbogacają zapisy rozmów z projektantami, wykaz projektów rzeźby figuralnej i biogramy artystów.

Barbara Banaś, dr historii sztuki, kustosz Działu Ceramiki i Szkła Współczesnego Muzeum Narodowego we Wrocławiu, adiunkt w Instytucie Kulturoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego; zajmuje się zagadnieniami rzemiosła artystycznego XX wieku i współczesnego designu. Współautorka publikacji poświęconych historii polskiego wzornictwa m.in.: Rzeczy Pospolite. Polskie wyroby 1899–1999 (2001), Poradnik polskiego kolekcjonera (2003), Out of Ordinary (2011); autorka monografii: Krystyna Cybińska (2008), Zbigniew Horbowy (2009), Secesja wrocławska (wspólnie z fotografem Leszkiem Szurkowskim, 2009).

SPIS TREŚCI:

Wazonik z goździkami. Zamiast wstępu 7
Narodziny New Look 13
Piękno na co dzień i dla wszystkich 29
Zakład Ceramiki i Szkła IWP 43

Polskie wzornictwo ceramiki użytkowej na tle produkcji zachodnioeuropejskiej 61
Serwisy 63
Figurki 81
Patery 115
Ceramika w polskim domu. Oblicza nowoczesności 129

Polskie zakłady porcelany, porcelitu i fajansu 151
Zakłady Porcelany Stołowej „Wałbrzych" w Wałbrzychu 163
Zakłady Porcelany i Porcelitu w Chodzieży 171
Zakłady Porcelany Stołowej „Ćmielów" w Ćmielowie 187
Zakłady Porcelany Stołowej „Krzysztof" w Wałbrzychu 201
Zakłady Porcelany „Bogucice" w Katowicach-Bogucicach 211
Zakłady Porcelitu Stołowego „Pruszków" w Pruszkowie 217
Zakłady Porcelitu Stołowego „Tułowice" w Tułowicach 229
Zakłady Porcelany Stołowej „Karolina" w Jaworzynie Śląskiej 245
Mirostowickie Zakłady Ceramiczne w Mirostowicach Dolnych 253
Zakłady Fajansu „Włocławek" we Włocławku 257
Zakład Fajansu „Koło" w Kole 281
Wytwórnia Wyrobów Ceramicznych „Steatyt" 287

W kręgu Cepelii. „Nowoczesna ludowość" 305
Spółdzielnia „Kadyny" w Kadynach 311
Spółdzielnia „Ceramika Artystyczna" w Bolesławcu 315
Spółdzielnia „Kamionka" w Łysej Górze 321
Spółdzielnia „Przyjaźń" we Włocławku 331

Made in PRL 339

Wystawy poświęcone historii polskiego wzornictwa (wybór) 350
Bibliografia 352
Przypisy 356
Wykaz źródeł ilustracji 366