Początki urbanistyki współczesnej. Doświadczenia zagraniczne a środowisko warszawskich urbanistów przełomu XIX i XX w.

Monografia wprowadza Czytelnika w zagadnienia związane z początkami urbanistyki współczesnej, które wywarły wpływ na formowanie się postawy twórczej pierwszych polskich urbanistów działających w środowisku warszawskim. Praca jest próbą odpowiedzi na pytanie, jaką wiedzę na temat zakorzenionych od dawna, a także najnowszych prądów w światowej urbanistyce mieli polscy architekci z kręgu Warszawskiego Koła Architektów w momencie podejmowania wyjątkowego zadania - przygotowania pierwszego współczesnego planu rozwoju polskiej stolicy, czyli przedstawionego w 1916 r. tzw. Szkicu wstępnego planu regulacyjnego miasta stołecznego Warszawy, opracowanego pod kierunkiem i przy współudziale projektowym architekta Tadeusza Tołwińskiego.

SPIS TREŚCI

WSTĘP I. Uwagi ogólne II. Przegląd literatury III. Początki urbanistyki współczesnej w świetle aktualnie prowadzonych w Polsce badań IV. Badania miast polskich dotyczące ich rozwoju w końcu XIX i na początku XX w. Część pierwszaTEORIE, WIZJE I PRZYKŁADY DZIAŁAŃ 7Rozdział 1. POCZĄTKI WSPÓŁCZESNEGO PLANOWANIA URBANISTYCZNEGO 1.1. Przemiany miast w dobie industrializacji1.2. "O nauce budowy miast" Rozdział 2. POCZĄTKI TEORII URBANISTYKI. PIERWSZE PODRĘCZNIKI 2.1. Ildefonso Cerda 2.2. Reinhard Baumeister 2.3. Josef Stubben 2.4. Camillo Sitte 2.5. Echa koncepcji Sittego w dziele jego zwolenników Rozdział 3. WIZJONERZY URBANISTYKI WSPÓŁCZESNEJ3.1. Miasto liniowe. Arturo Soria y Mata 3.2. Miasto-ogród. Ebenezer Howard 3.3. Miasto przemysłowe. Tony Garnier Rozdział 4. PARYŻ JAKO WZORZEC PRZEBUDOWY I KREACJI WIZERUNKU MIASTA 4.1. Przebudowa Paryża 4.2. Metoda Haussmanna 4.3. Haussmann - czy pierwszy nowoczesny urbanista? 4.4. Echa wielkiej przebudowy Paryża 4.5. Plan zagospodarowania terenów fortyfi kacji Thiersa Rozdział 5. ANGLIA. PIERWSZE PRÓBY NAPRAWY SYTUACJI MIESZKANIOWEJ 5.1. Londyn. Problemy miasta doby wiktoriańskiej 5.2. "Pięcioprocentowa fi lantropia" i "oczyszczanie slumsów" 5.3. Działalność budowlana Rady Miasta Londynu 5.4. Pierwsze londyńskie planowane przedmieście. Osiedle Bedford Park Rozdział 6. NIEMCY. POCZĄTKI PLANOWANIA URBANISTYCZNEGO 6.1. Berlin. Plan Hobrechta i konsekwencje jego stosowania Część drugaIDEA MIAST-OGRODÓW Rozdział 7. OSIEDLA PATRONACKIE 7.1. Pierwsze angielskie osady przemysłowe i osiedla patronackie w XVIII w. 7.2. Angielskie osiedla patronackie w XIX w. 7.2.1. Modelowe angielskie osiedla patronackie, przykłady: Saltaire, Bournville, Port Sunlight, New Earswick 7.3. Osiedla patronackie w Niemczech 7.3.1. Modelowe niemieckie osiedla patronackie, przykłady: Kronenberg, Margarethen-hohe, Staaken i inne Rozdział 8. RUCH MIAST-OGRODÓW. PRZYKŁADY REALIZACJI 8.1. Ruch miast-ogrodów w Anglii8.1.1. Miasto-ogród Letchworth, przedmieście-ogród Hampstead Garden Suburb 8.1.2. Angielskie przedmieście-ogród 8.2. Ruch miast-ogrodów w Niemczech 8.2.1. Miasto-ogród Hellerau 8.3. Ruch miast-ogrodów we Francji8.3.1. Miasto-ogród Suresnes8.4. Miasta-ogrody w Rosji a początki projektowania urbanistycznego 8.4.1. Sytuacja mieszkaniowa w wielkich miastach Rosji: Moskwa i Petersburg 8.4.2. Pierwsze wzmianki o miastach-ogrodach 8.4.3. Siemionow. Pierwszy rosyjski podręcznik budowy miast 8.4.4. Miasto-ogród Prozorowka 8.4.5. Powstanie Rosyjskiego Towarzystwa Miast-Ogrodów8.4.6. Podręczniki budowy miast i książki dotyczące miast-ogrodów8.5. Ruch miast-ogrodów w Polsce 8.5.1. Trzy podwarszawskie realizacje: Nowa Warszawa, Ząbki, miasto-ogród Młociny Część trzeciaFENOMEN WIELKIEGO MIASTA Rozdział 9. WIZJE I PRAKTYCZNE DZIAŁANIA 9.1. Eugcne H?nard i Paryż przyszłości 9.2. Daniel Burnham i plan Chicago 9.2.1. Wystawa Kolumbijska w Chicago - "Białe Miasto" i początek ruchu City Beautiful 9.2.2. Plan Chicago z 1909 r. 9.3. Amerykański system parków 9.4. Zieleń w miastach Europy 9.5. Otto Wagner i plan Wielkiego Wiednia Rozdział 10. PLANOWANIE STOLIC - KONKURSY 10.1. Wielki Berlin. Konkurs i wystawa z 1910 r. 10.1.1. Ogłoszenie konkursu 10.1.2. Projekty konkursowe, prace nagrodzone 10.1.3. Strefowanie zabudowy 10.2. Canberra. Konkurs na stolicę Australii 10.2.1. Przesłanki rozpisania konkursu 10.2.2. Projekty konkursowe i prace nagrodzone Część czwartaWARSZAWA. MIASTO MONUMENTALNE I MIASTO-OGRÓD Rozdział 11. SYTUACJA WARSZAWY U PROGU NIEPODLEGŁOŚCI 11.1. Kwestia mieszkaniowa 11.2. Rozwój strefy podmiejskiej11.3. Diagnoza stanu Warszawy Rozdział 12. DOŚWIADCZENIA ZAGRANICZNE A "SZKIC PLANU REGULACYJNEGOM.ST. WARSZAWY" Wnioski DODATKI Dodatek 1PRZYKŁADY ANGIELSKICH OSIEDLI PATRONACKICH: SALTAIRE, BOURNVILLE,PORT SUNLIGHT, NEW EARSWICK Dodatek 2"SZKIC WSTĘPNY PLANU REGULACYJNEGO MIASTA STOŁ. WARSZAWY".REPRODUKCJE I OPIS TABLIC Summary Bibliografia źródłowa Spis ilustracji Indeks nazwiskSpis tablic szkicu wstępnego planu regulacyjnego wraz z opisem oznaczeń