Partycypacja społeczna ze szczególnym uwzględnieniem planowania i kształtowania przestrzeni

Waldemar Siemiński napisał książkę ważną i potrzebną (...) Jego rozważania skupiają się na uczestnictwie w procesie planowania i wytwarzania przestrzeni nie ograniczając się jednak tylko do tej kwestii. Autor (...) zajmuje się konsultacjami obowiązującymi w planowaniu przestrzennym i opracowywaniu strategii gminnych, kreśli szerszą perspektywę uczestnictwa obywateli na poszczególnych szczeblach, analizuje rozmaite modele partycypacji obowiązujące w różnych krajach, ich podstawy aksjologiczne i uwarunkowania polityczne. Zajmuje się także dynamiką tzw. ruchów miejskich. W pracy wykorzystuje bogatą literaturę przedmiotu, a także wyniki badań empirycznych prowadzonych głównie w Polsce. Jednym z ważnych wątków pracy są czynniki warunkujące uczestnictwo obywateli w różnych obszarach życia społecznego (...) W. Siemiński zajmuje się także prawnymi i organizacyjnymi czynnikami warunkującymi procedury uczestnictwa. Np. ustawodawca w kolejnych nowelizacjach ustawy o ochronie środowiska zmienił zapis o informowaniu zainteresowanych osób „w sposób skuteczny" na „obowiązek podania do publicznej wiadomości". Przy pierwszym wariancie władza była zobligowana do skutecznego poinformowania czyli dotarcia do każdego zainteresowanego, w drugim wystarczyło zamieścić informację na tablicy ogłoszeń w urzędzie gminy. (...) Wspominając warstwę empiryczną pracy warto wspomnieć o badaniach konfliktów przestrzennych w Warszawie, które Autor przeprowadził wraz z współpracowniczką na podstawie analizy artykułów w „Gazecie Wyborczej" w 2013 roku. (...) W. Siemiński cytując kilka moich prac zauważa słusznie, że pisząc o aktorach społecznego wytwarzania przestrzeni pomijam czy nie dostatecznie uwzględniam rolę tzw. zwykłego człowieka. (...) Pisząc o uczestnictwie „zwykłych ludzi" w wytwarzaniu przestrzeni można przytoczyć liczne przy-kłady spontanicznego zajmowania i zagospodarowania terenu pod mieszkalnictwo. Jeden z takich przypadków — osiedle El Paraiso w Limie — opisuje np. Karol Kurowski.

prof. dr hab. Bohdan Jałowiecki (fragment recenzji)

SPIS TREŚCI
Spis skrótów 6
Wprowadzenie 7
1. Geneza i historia partycypacji społecznej w planowaniu
i kształtowaniu przestrzeni 13
1.1. Niepełne definicje partycypacji społecznej 13
1.2. Geneza i historia partycypacji społecznej w kształtowaniu
przestrzeni 14
1.3. Jurydyzacja procesów udziału społecznego w planowaniu
przestrzennym 23
1.4. Oceny ogólne ewolucji partycypacji społecznej
w kształtowaniu przestrzeni 27
2. Kontekst występowania pojęcia „partycypacji społecznej” 29
3. Typy i modele partycypacji społecznej 45
3.1. Typy partycypacji wyróżniane ze względu na adresatów
działań partycypacyjnych 46
3.1.1. Partycypacja społeczna 46
3.1.2. Partycypacja publiczna 48
3.1.3. Partycypacja indywidualna 61
3.2. Partycypacja konfliktowa i konsensusowa 62
3.3. Partycypacja a partnerstwo 66
3.4. Partycypacja ustawowa i pozaustawowa, a partycypacja
spontaniczna 68
3.4.1. Partycypacja spontaniczna – aspekty teoretyczne 70
3.4.2. Zasięg występowania partycypacji spontanicznej 79
4. Partycypacja społeczna w planowaniu przestrzennym w opiniach
prawników i planistów przestrzennych 89
5. Zdefiniowanie zjawiska partycypacji społecznej w planowaniu
i kształtowaniu przestrzeni 129
6. Stan prawny partycypacji społecznej w planowaniu
i kształtowaniu przestrzeni (stan prawny na koniec 2016 r.) 139
A. Dostęp do informacji w kolejnych ustawach regulujących
polskie planowanie przestrzenne 150
B. Konsultacje społeczne w kolejnych ustawach z zakresu
planowania i kształtowania przestrzeni 160
7. Partycypacja społeczna (w tym partycypacja w planowaniu
i kształtowaniu przestrzeni) z perspektywy jednostki –
mieszkańca i obywatela 179
7.1. Bierność i aktywność człowieka jako kategorie analityczne 179
7.2. Aktywność społeczna Polaków w świetle danych
empirycznych 184
7.2.1. Aktywność w organizacjach społecznych
(pozarządowych) 191
7.2.2. Aktywność społeczna Polaków w sferze wirtualnej 193
7.2.3. Aktywność Polaków w ruchach miejskich 196
7.3. Partycypacja społeczna Polaków (jednostek) w planowaniu
i kształtowaniu przestrzeni w świetle danych z badań
empirycznych 200
7.4. Wzory uczestnictwa społecznego w kształtowaniu
przestrzeni 214
8. Administracja publiczna a partycypacja społeczna 229
8.1. Podłoże teoretyczne zagadnienia roli administracji
publicznej w partycypacji publicznej 229
8.2. Stosunek polskiej administracji publicznej do
partycypacji społecznej w świetle badań socjologicznych 232
8.2.1. Uwarunkowania kontekstowe stosunku administracji
publicznej do partycypacji społecznej 232
8.2.2. Konsultacje społeczne urządzane przez administrację
publiczną 237
8.3. Sposób wspierania przez polską administrację publiczną
partycypacji społecznej w planowaniu i kształtowaniu
przestrzeni w świetle badań empirycznych 245
8.3.1. Konsultowanie dokumentów planistycznych
z dziedziny gospodarki przestrzennej 245
8.3.2. Informowanie o dokumentach planistycznych 256
8.4. Czynniki warunkujące ewolucję stosunku administracji
do partycypacji społecznej 260
9. Rola planistów przestrzennych w procesie partycypacji społecznej
w planowaniu i kształtowaniu przestrzeni 273
9.1. Wprowadzenie 273
9.2. Promocja wiedzy i kultury architektonicznej 275
9.3. Stosunek planistów-praktyków do partycypacji społecznej
w planowaniu przestrzennym 277
9.4. Prestiż i wzór osobowy planisty-urbanisty 282
10. Zakończenie 287
10.1. Miejsce partycypacji społecznej w koncepcjach
socjologicznych 287
10.1.1. Partycypacja społeczna w perspektywie socjologii
życia publicznego 287
10.1.2. Miejsce partycypacji społecznej w koncepcjach
socjologii przestrzeni i socjologii miasta 299
10.2. Ograniczenia i szanse partycypacji społecznej,
w tym partycypacji społecznej w planowaniu
i kształtowaniu przestrzeni 309
A. Ograniczenia 309
B. Szanse 311
10.3. Działania, które warto podjąć, by zwiększyć szanse
partycypacji społecznej w planowaniu i kształtowaniu
przestrzeni 314
A. Tworzenie kultury przestrzeni. Promocja wiedzy
o przestrzeni, urbanistyce i architekturze 315
B. Rola administracji publicznej 317
C. Zmiany w ustawodawstwie 322
Bibliografia 327