Nowe Katowice Forma i ideologia polskiej architektury powojennej na przykładzie Katowic 1945-1980
Opis
Praca ta jest pierwszym tak szerokim ujęciem problematyki architektury i urbanistyki śródmieścia Nowych Katowic jednego z najciekawszych zespołów architektonicznych i najszerzej zakrojonych projektów modernizacyjnych PRL-owskiej Polski.
Jej główną część poświecono prezentacji bogatego materiału nie tylko ikon architektury takich jak Spodek czy Superjednostka, ale również tych mniej znanych, a często równie interesujących Zenitu, katowickich Plant, Małpiego Gaju czy Niebieskich Bloków. W publikacji zaprezentowano również ogólne uwarunkowania powstawania urbanistyki i architektury w powojennej Polsce, sylwetki twórców i charakterystyki biur projektowych. Unikatowe archiwalne fotografie pozwalają wczuć się w klimat tamtych lat, pokazując świat, który pomału odchodzi w zapomnienie.
Książka narodziła się z potrzeby opisu zjawiska, które pomału przestaje istnieć. Codziennie przechodzimy obok obiektów, które nie są w stanie zwrócić na siebie uwagi z powodu niewłaściwych przekształceń, zaniedbania, pokrycia wielkoformatowymi reklamami, wreszcie późnomodernistycznej formy, niełatwej do zrozumienia przez przeciętnego odbiorcę. Budynki te jedynie dla znawców maja wartość artystyczną, historyczną i naukową. Powstały dzięki zaangażowaniu i pracy pokolenia żyjącego w bardzo trudnych realiach komunistycznej Polski.
SPIS TREŚCI:
Wstęp 11
ROZDZIAŁ I. Lata czterdzieste i pięćdziesiąte XX wieku -nowa doktryna i jej realizacja 15
1.1. Pierwszy konkurs na przebudowę śródmieścia (1946) 16
1.2. Socrealizm w teorii i praktyce 26
ROZDZIAŁ II. Lata sześćdziesiąte i siedemdziesiąte XX wieku -wizja i pragmatyka w śródmieściu Katowic 36
2.1. Dokonania w zakresie przebudowy i rozbudowy śródmieścia 36
2.1.1. Projekty nowego układu komunikacyjnego Katowic 45
a. Przebudowa ulicy Armii Czerwonej (ob. al. W. Korfantego) 46
b. Rondo z pasażem podziemnym 50
c. Poszerzenie ulicy F. Dzierżyńskiego (ob. ul. Chorzowska) i modernizacja ulicy A. Zawadzkiego (ob. ul. Sokolska) 60
2.1.2. Rynek 63
a. Dom handlowy „Zenit" 74
b. „Dom Prasy" 81
c. Dom handlowy „Skarbek" 86
d. Projekty przebudowy teatru 98
2.1.3. Nowy wyraz ulicy Warszawskiej 99
2.1.4. Wschodnia strona ulicy Armii Czerwonej (ob. al. W. Korfantego) 102
a. Budynek mieszkalny z „Delikatesami" 102
b. Hotel „Katowice" 112
2.1.5. Śródmieście-Zachód (na zachód od al. W. Korfantego) 116
a. „Separator" 126
b. Pawilon kwiatów 134
c. Ślizgowiec „S-20" i Biuro Wystaw Artystycznych 134
d. Przekrycie Rawy 144
e. Kompleks „Superjednostki" 145
(i) Pałac Ślubów 156
(ii) Pawilon handlowo-usługowy „Centrum" 163
(iii) Pawilon „Junior" 168
(iv) Budynek mieszkalny „24-K" 171
(v) Szkoła podstawowa 174
(vi) Przedszkole 176
(vii) „Trzpieniowiec" 178
(viii) Centralny Dom Towarowy 180
(ix) Powszechny Dom Usług - koncepcja z lat sześćdziesiątych 181
2.1.6. Ciąg dalszy śródmieścia wzdłuż ul. P. Skargi 182
a. Hotel „Orbis-Silesia" 182
b. Dom Meblowy „Domus" 188
c. „Supersam" 194
d. Dworzec autobusowy PKS 200
2.1.7. Wokół Ronda 202
a. Hala Widowiskowo-Sportowa „Spodek" 202
b. Biurowiec DOKP 231
c. Pomnik Powstańców Śląskich 239
d. Projekt Muzeum Walki i Zwycięstwa oraz Powstań Śląskich 248
2.1.8. Dworzec kolejowy 251
2.1.9. „Trade Center" - biurowce Central Handlu Zagranicznego 275
2.1.10. Ulice S. Moniuszki i Teatralna 281
a. Biurowiec Giełdy Towarowej 281
b. Szkoła Muzyczna im. M. Kartowicza 281
c. Kompleks mieszkalno-usługowy BGŻ 291
2.1.11. „Torstal" 292
2.1.12. Kampus uniwersytecki 295
2.1.13. Śródmiejskie osiedla mieszkaniowe 314
a. Osiedle „Kopalniana"/Uniwersytecka 314
b. Osiedle Roździeńskiego - „gwiazdy" 317
2.1.14. Duże inwestycje w południowej części miasta 321
a. Komenda Wojewódzka Milicji Obywatelskiej 321
b. Centrum Doskonalenia Kadr Partyjnych i Specjalistycznych - „Dezember Palast" 322
c. Wieżowce części południowej 325
2.1.15. Plomby i modernizacje 328
a. Budynek mieszkalno-usługowy przy ulicy 3 Maja 3 328
b. Dom handlowy „Pedant" przy ulicy 3 Maja 11 329
c. Pawilon Rzemiosła 331
2.1.16. Niezrealizowane obiekty i koncepcje lat siedemdziesiątych 334
a. Teatr Opery i Baletu 334
b. Centralny Ośrodek Kultury 338
c. Powszechny Dom Usług - koncepcja z lat siedemdziesiątych 341
d. Projekt nowego śródmieścia 342
2.1.17. Miasto uneonowione 352
Podsumowanie 354
2.2. Śródmiejska dzielnica mieszkaniowa „Koszutka" 355
2.2.1. Ewolucja koncepcji rozbudowy 355
2.2.2. Punktowce przy ulicy A. Zawadzkiego (ob. ul. Sokolska) 364
2.2.3. Plac Grunwaldzki 366
a. Biurowiec 366
b. Kino panoramiczne „Kosmos" 369
2.2.4. Budynek mieszkalny „Górnik I" 378
2.2.5. Główny Instytut Górnictwa 380
2.2.6. Część wschodnia osiedla 382
a. Punktowce za „Spodkiem" 382
b. „Dom Książki" 384
c. Domy mieszkalne „z nosami" 386
d. Rozbudowa osiedla w kierunku wschodnim 387
e. Żłobek 389
f. Wielobranżowy dom usług 390
2.2.7. Strona zachodnia ulicy Armii Czerwonej (ob. al. W. Korfantego) 390
a. „Galeriowiec" 391
b. Pawilon ZURiT 393
c. Kompleks usługowo-mieszkalny wzdłuż ulicy Armii Czerwonej (ob. al. W. Korfantego) 394
d. „Niebieskie bloki" z pasażem 396
e. Kompleks mieszkalny z Domem Mody „Elegancja" 401
f. Kompleks szkolny 406
2.2.8. Dzielnicowy Dom Kultury 410
2.2.9. Ośrodek sportowo-wypoczynkowy 414
Podsumowanie 419
ROZDZIAŁ III. Forma — ideologia — twórcy 423
3.1. Idee warunkujące powstawanie architektury Katowic po II wojnie światowej 423
3.2. Śląsko-zagłębiowskie środowisko architektoniczne po II wojnie światowej 432
Zakończenie 441
Aneksy
Aneks I Biura projektów zaangażowane w przebudowę śródmieścia Katowic 445
Aneks II Sylwetki twórców architektury i urbanistyki Nowych Katowic 460
Bibliografia 501
Indeks nazwisk 518
architektura modernistyczna postmodernistyczna socrealizm współczesna prl
Dane techniczne
Autor | Aneta Borowik |
Wydanie | 2019 |
Liczba stron | 532 |
Ilustracje | 290 czarno-białych |
Okładka | miękka |
Format | B5 |

Paczkomaty InPost | Kwota zakupów | Koszt przesyłki przedpłata |
powyżej 450 zł | 0 zł | |
do 250 zł | 6,5 zł | |
do 250 zł | 13 zł |
Kurier DPD | Przedpłata | Płatność za pobraniem |
11 zł | 15 zł |