Mieszkanie się należy. Studium z peerelowskich praktyk społecznych
Opis
Pierwszy, który stał się inspiracją dla sformułowania tytułu tej książki, pochodzi z dyskusji, jaka odbyła się 15 lutego 1989 r. na forum podzespołu do spraw polityki mieszkaniowej, obradującego w ramach Okrągłego Stołu. Wybitna znawczyni tej problematyki Hanna Kulesza powiedziała wówczas: "System polityki mieszkaniowej, który był realizowany spowodował to, że co najmniej dwóm pokoleniom Polaków wrosło w świadomość, że mieszkanie w Polsce to się należy".
Autorem drugiego jest Janusz Głowacki. W swym wspomnieniowym tomie Z głowy napisał: "Od czasu studiów kombinowałem, jak się z ulicy Bednarskiej [w Warszawie, gdzie mieszkał z rodzicami - D.J.] wydostać. Chciałem mieć własne mieszkanie, a nie miałem pieniędzy, żeby kupić. Owszem, należałem do jakiejś spółdzielni i czekałem, jak wszyscy, całymi latami. Pisałem też rozmaite podania. Raz, próbując wzruszyć władze miasta, napisałem, że mieszkam z matką alkoholiczką i ojcem chorym psychicznie, ale matka się oburzyła, bo nie znosiła alkoholików, i kazała mi zmienić, że ona będzie chora psychicznie, a alkoholikiem ojciec. Ojcu akurat było wszystko jedno. Nawet przyszła komisja. Matka wypadła nieźle, bo zaczęła się awanturować: "to skandal, żeby młody pisarz nie miał własnego mieszkania!", więc uwierzyli, że to wariatka. Ale ojciec, któremu kupiłem połówkę żytniej, nawet trochę wypił, ale odmówił położenia się na podłodze oraz śpiewu. I nie przyspieszono mojego podania w spółdzielni".
Kolejny cytat pochodzi z biuletynu Biura Listów i Inspekcji Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (KC PZPR), charakteryzującego zgłaszających się w sprawach mieszkaniowych do pokoju przyjęć w warszawskim Domu Partii: "Niekiedy próbują zastraszać odwołaniem do ambasady ZSRR, sprowadzeniem się nocą "na dziko" do nowowybudowanych domów, wprowadzaniem się w czasie świąt państwowych na Plac Defilad, a nawet groźbą popełnienia samobójstwa, rzuceniem się na samochód Biura Politycznego itp. Często zgłaszają się ludzie z bardzo odległych miejscowości, przyjeżdżają kobiety ciężarne z kilkorgiem drobnych dzieci".
Choć te cytaty utrzymane są w zdecydowanie zróżnicowanym tonie, wskazują na wspólny i jeden z ważniejszych elementów peerelowskiej rzeczywistości - brak mieszkań i drogi (czasami desperackie, czasami rutynowe) ich "zdobywania". Jest znamienne, że ten motyw pojawia się w wielu utworach literackich i reportażach, pisanych po 1989 r., których fabuła rozgrywa się w Polsce Ludowej.
Rozdział I. Bagaż przeszłości (1918-1944)
1. Druga Rzeczpospolita
2. Wojna i okupacje
Rozdział II. Polityka mieszkaniowa w latach 1944-1989
1. Punkt startu
2. Polityka mieszkaniowa w warunkach odbudowy
3. Polityka mieszkaniowa lat 1950-1955
4. Gomułkowska polityka mieszkaniowa
5. Koncepcje polityki mieszkaniowej w Polsce po 1970 r
Rozdział III. Sposoby realizacji i efekty budownictwa mieszkaniowego
1. Powojenne warunki mieszkaniowe i efekty odbudowy (1945-1949)
2. Budownictwo mieszkaniowe lat 1950-1955
3. W rygorach gomułkowskich oszczędności
4. Od budowlanego boomu w Polsce Gierka do kryzysu w Polsce
Jaruzelskiego
Rozdzia IV. Polskie drogi do mieszkania
1. Deprywacja potrzeb miesz.kaniowych a masowe procesy społeczne
1.1. Mieszkania - Polaków problem nr 1? (W poszukiwaniu dowodów)
1.2. Mieszkania a drogi życiowe Polaków
1.3. Mieszkania a opór społeczny i opozycja polityczna
2. Drogi do mieszkania w PRL
2.1. W okresie odbudowy (1944-1949)
2.1.1. Potyczki z kwaterunkiem
2.1.1.1. Nadzwyczajna Komisja Mieszkaniowa: organizacja i ludzie
2.1.1.2. Nadzwyczajna Komisja Mieszkaniowa: spory kompetencyjne ikonflikty codzienne
2.1.2. Spółdzielcze dylematy
2.1.3. Prywatna odbudowa i budowanie
2.1.4. Mieszkania a zakłady pracy
2.1.5. Wysiedlenia, powroty i osadnictwo a powojenne drogi mieszkaniowe
2.2. Drogi do mieszkania w okresie stalinizmu
2.2.1. Mieszkania a rady narodowe
2.2.2. Zakłady pracy i mieszkania
2.2.3. Losy spółdzielczości mieszkaniowej
2.2.4. Budownictwo jednorodzinne w warunkach stalinizmu
2.3. Polaków drogi do mieszkania w okresie gomułkowskiej „małej stabilizacji”
2.3.1. Po mieszkanie - do rady narodowej
2.3.2. Po mieszkanie - do spółdzielni
2.3.3. Zakład pracy i mieszkania
2.3.4. Dylematy jednorodzinnego budownictwa mieszkaniowego
2.4. Drogi do mieszkania w latach 1970-1989
2.4.1. Spóldzielczość mieszkaniowa - dylematy molocha
2.4.2. Mieszkania a zakłady pracy
2.4.3. Rady narodowe i mieszkania
2.4.4. Budownictwo jednorodzinne
2.5. Drogi nierutynowe - wybrane wewnątrzsystemowe inicjatywy społeczne
2.6. Ścieżki dla wybranych: kupowanie mieszkania w PRL
2.7. Problemy z wynajmem
2.8. Peerelowscy ,,kamienicznicy” - problem do zbadania
Rozdział V Drogi do mieszkania: mini-studia przypadku
1. Przypadek 1: Nowa Huta
2. Przypadek 2: Szczecin
3. Przypadek 3: Miasto D
Rozdział VI. Polacy i mieszkania: wybrane elementy zróżnicowania
1. Mieszkanie a udzial we władzy
2. Mieszkanie a zróżnicowanie społeczno-przestrzenne
Zamiast zakończenia
Drogi Polaków do mieszkania: wybrane możliwości kontekstualizacji
Źródła i literatura
Dane techniczne
Autor | Dariusz Jarosz |
Wydanie | 2010 |
Liczba stron | 387 |
Okładka | miękka |
Format | B5 |

Paczkomaty InPost | Kwota zakupów | Koszt przesyłki przedpłata |
powyżej 450 zł | 0 zł | |
do 250 zł | 6,5 zł | |
do 250 zł | 13 zł |
Kurier DPD | Przedpłata | Płatność za pobraniem |
11 zł | 15 zł |