Le Corbusier Kiedy katedry były białe
Opis
Po 76 latach od francuskiej premiery dostępne jest pierwsze polskie wydanie książki Le Corbusiera: Kiedy katedry były białe. Podróż do kraju ludzi nieśmiałych.
Kiedy katedry były białe to efekt pierwszej podróży legendarnego architekta do Ameryki. W 1935 roku papież modernizmu przeżywał kryzys. Sfrustrowany oporem na jaki trafiła awangarda i w ZSRR, i w III Rzeszy, i w demokratycznej Francji, przyjął zaproszenie Fundacji Rockefellera i wybrał się z wykładami do USA. Liczył na to, że jego radykalne idee miasta przyszłości (tzw. Miasto promienne) i nowej organizacji społeczeństwa znajdą podatny grunt w nowym, nieobciążonym tradycją świecie.
Inspiracją i bohaterem książki jest Nowy Jork. Dla Europejczyków był on w latach 30. tym, czym dziś Szanghaj czy Dubaj – miastem nowych możliwości, fascynującą i obcą jednocześnie metropolią, w której możliwe było to, co nie do pomyślenia na Starym Kontynencie. W wieżowcach Manhattanu Le Corbusier zobaczył „białe katedry nowoczesności” – symbol możliwości i aspiracji swojej epoki.
Katedry nie są książką tylko o architekturze. Autor równie błyskotliwie pisze o podróżach koleją, o seksualności Amerykanów, o ich manierach, o etyce pracy, o świecie wielkiego biznesu i sztuki. Wieżowce i kluby jazzowe Manhattanu, fabryki Forda i uniwersytety, niedostępne w Europie wygody i cuda techniki, spotkania z wpływowymi ludźmi i rozmowy podsłuchane w restauracjach, Louis Armstrong i Caravaggio, Rockefeller i Freud zainspirowali niezwykłą książkę – połączenie architektonicznego i politycznego manifestu z dziennikiem podróży Europejczyka, patrzącego na młodą amerykańską cywilizację z mieszaniną podziwu i wyższości.
Podróż, a później książka, miały kolosalne znaczenie dla promocji idei modernizmu na świecie. Jerzy Sołtan – jeden z największych polskich modernistów – Katedry wskazywał jako książkę, która ukształtowała go na całe życie i doprowadziła pod drzwi paryskiej pracowni Le Corbusiera. Katedry zainspirowały też wydaną właśnie po polsku książkę Rema Koolhaasa Deliryczny Nowy Jork.
Książka, mistrzowsko przełożona przez Tomasza Swobodę, napisana jest charakterystycznym dla Le Corbusiera stylem – pełnym krótkich zdań i haseł, błyskotliwych metafor i prowokacyjnych aforyzmów (Mężczyźni są znudzeni wszystkim, kobiety są znudzone mężczyznami, Jazz to podwalina pod katedrę dźwięków), na czele z powracającym zdaniem: Drapacze chmur Nowego Jorku są za niskie.
Katedry nie były dotąd tłumaczone na język polski. Niewielkie fragmenty opublikowano tylko w magazynie „Arkady” w 1939 roku. Polskie wydanie oparto na pierwszym wydaniu francuskim z 1937 roku, ze wszystkimi oryginalnymi ilustracjami. Wstęp przygotował wybitny znawca architektury XX w., profesor Waldemar Baraniewski.
SPIS TREŚCI:
Amerykańskie impresje / Waldemar Baraniewski 9
Nota edytorska 21
CZĘŚĆ PIERWSZA - ATMOSFERA 27
I. Wielkość
1. Kiedy katedry były białe 29
II. Duchowa dekadencja
1. Spis treści w gazecie 35
2. Pieniądze 37
3. Katedra Saint-Front w Périgueux 39
4. Dworzec w Bordeau 40
5. Raoul Dautry oświadczył 42
6. O „właściwym powietrzu” 43
7. Rada miasta zastrzega sobie jednak prawo 47
III. Natura prawdy
1. Wielkość tkwi w umyśle 51
CZĘŚĆ DRUGA - STANY ZJEDNOCZONE 53
Prolog 55
I. Miasta Świata
1. Ogląd sytuacji 57
2. Motyw podróży 60
3. Nowy Jork, miasto pionowe 63
II. I am an American
1. I am an American 65
2. Nowy Jork nie jest miastem skończonym 69
3. To dzikie miasto! 71
4. Ulice są prostopadłe, a umysł - wyzwolony 72
5. Prostopadłość - znak umysłu 75
6. Nowojorskie drapacze chmur są za niskie! 76
7. „Drapacze chmur są większe niż architekci” 83
8. W piwnicach! 85
9. Taki jest zysk 90
10. Półtora miliona samochodów dziennie 91
11. Ani jednego drzewa w mieście 93
12. Świątynia architektury 95
13. Miejsce promiennego wdzięku 97
14. Gigantyczny Most Brookliński 99
15. Grand Central Railways 101
16. Pociągi podmiejskie 103
17. Bajeczna katastrofa 106
III. Francja - Ameryka
1. Jesteście silni 113
2. Duma 117
3. Czy to rak? 121
4. Business lunch w hotelu Plaza 124
5. Kolacja biznesmenów w Bostonie 126
6. Pan Albert C. Barnes z Filadelfii 127
7. Najazdy Indian nie są tak odległe 131
8. Crescendo 133
9. Paryska Êcole des Beaux-Arts 139
IV. Poszukiwania duchowości i jej przejawy
1. Poszukiwanie duchowości 145
2. Duch tradycji i instynkt obecnego życia 148
3. Wszyscy sportowcami 160
4. Caravaggio i surrealizm 169
5. O saletrze 172
6. Quat'z'Arts w Nowym Jorku 173
7. Rodzina rozcięta na pół 176
8. Duch żałoby 179
9. Duch mechaniczny i amerykańscy czarni 182
10. Woskowe manekiny z Piątej Alei 188
V. Niezbędność planu i wspólnych przedsięwzięć
1. Rozważania na temat Forda 191
2. Wielkie marnotrawstwo (wykład w Chicago) 194
3. Władza źle poinformowana 200
4. Na czym polega amerykański problem? 207
5. Odpowiedź na ankietę 220
6. W kalendarzu świata 230
7. Żegnaj, Nowy Jorku! 234
Podziękowania 239
Dane techniczne
Autor | Le Corbusier |
Wydanie | 2013 |
Liczba stron | 240 |
Okładka | miękka |
Format | B5 |
Paczkomaty InPost | Kwota zakupów | Koszt przesyłki przedpłata |
powyżej 450 zł | 0 zł | |
do 250 zł | 6,5 zł | |
do 250 zł | 13 zł |
Kurier DPD | Przedpłata | Płatność za pobraniem |
11 zł | 15 zł |