Konserwacja i rewaloryzacja architektury w środowisku kulturowym
Opis
W opracowaniu tym, w przeciwieństwie do dotychczasowej praktyki wyodrębniania poszczególnych specjalności, przedstawiono ich zarys w zintegrowaniu ze sobą, a związane z nimi zagadnienia ochrony środowiska kulturowego są rozpatrywane pod kątem aktywnej działalności konserwatorskiej i rewaloryzacji.
Oprócz zagadnienia konserwacji zabytków architektury, omówiono również wybrane zagadnienia technologii oraz zasad konserwacji dzieł sztuki i wyrobów rzemiosła artystycznego związanego z architekturą, jako uzupełnienie problematyki konserwatorskiej w ujęciu niezbędnym dla architektów. Pozwoli to na całościowe spojrzenie na problematykę konserwatorską uprawianą przez architektów, rozszerzając ją od tradycyjnego pojęcia pojedynczego zabytku wyodrębnionego z otoczenia do współczesnego pojęcia środowiska kulturowego, działalność architekta nie polega bowiem tylko na wznoszeniu poszczególnych budynków, lecz jest sztuką kształtowania przestrzeni otaczającej człowieka.
Wstęp
Część pierwsza. Ochrona wartości kulturowych
I. Pojęcia i zakres ochrony
1. Pojęcia ogólne
2. Zasoby wartości kulturowych
2.1. Przyroda i krajobraz naturalny (przyrodniczy)
2.2. Dobra kultury
2.3. Krajobraz kulturowy
3. Waloryzacja zasobów
4. Zakres ochrony i ingerencji
II. Zarys rozwoju pojęcia ochrony
1. Wstęp
2. Ochrona i konserwacja zabytków
2.1. Od starożytności do baroku
2.2. Sentymentalizm i romantyzm
2.3. Historyzm
2.4. Współczesne poglądy i kodyfikacja ochrony zabytków
2.5. Ochrona i konserwacja zabytków w Polsce
3. Ochrona krajobrazu
3.1. Ochrona i rewaloryzacja zespołów miejskich
3.2. Ochrona krajobrazu otwartego i zielonego
4. Ochrona przyrody
1. Badania naukowe
III. Środki działania
2. Projektowanie i realizacja prac
3. Aparat nadzoru i ochrony
4. Praktyka
5. Zrównoważony rozwój
6. Nowe pojęcia konserwatorskie
Część druga. Konserwacja obiektów architektury i detalu artystycznego
I. Konserwatorstwo
1. Podstawy teoretyczne i zawodowe
1.1. Podstawy zawodowe w architekturze
1.2. Ogólne poglądy i tendencje konserwatorskie
1.3. Zasady konserwacji spuścizny kulturowej
2. Struktura konserwatorstwa
3. Rola społeczno-ekonomiczna zabytków
3.1. Użytkowanie na potrzeby mieszkalnictwa
3.2. Użytkowanie na potrzeby gospodarki
3.3. Użytkowanie zabytków na potrzeby kultury i rekreacji
II. Praktyka konserwatorska
1. Rodzaje i zakres prac
1.1. Architektura
1.2. Dzieła sztuki i detal artystyczny
2. Ograniczony zakres prac
2.1. Zabezpieczenie
2.2. Odsłonięcie
2.3. Rekompozycja (anastyloza)
2.4. Konserwacja
3. Rozszerzony zakres prac
3.1. Restauracja
3.2. Przemieszczenie
3.3. Reintegracja
3.4. Integracja
3.5. Odbudowa
3.6. Restytucja
4. Prace pozakonserwatorskie
4.1. Rozbudowa
4.2. Kopia - rekonstrukcja - imitacja
5. Formy współczesne w konserwacji architektury
6. Ekspozycja i percepcja form niepełnych
III. Technologia i zasady prac konserwatorskich w budownictwie
1. Elementy konstrukcyjne
1.1. Grunt i fundamenty
1.2. Mury i filary
1.3. Izolacje i osuszanie murów
1.4. Stropy i sklepienia
1.5. Schody
1.6. Konstrukcje drewniane
1.7. Pokrycia dachów i hełmów
1.8. Konstrukcje żelazne
1.9. Konstrukcje żelbetowe
1.10. Rusztowania i prowizoryczne zabezpieczenia
2. Elementy wykończeniowe
2.1. Tynki
2.2. Narzuty, sztablatury i sztukaterie
2.3. Stolarka
2.4. Ślusarka i okucia
2.5. Oszklenia
2.6. Podłogi i posadzki
2.7. Faktura i malowanie
3. Faktura i kolorystyka w architekturze
3.1. Średniowiecze
3.2. Czasy nowożytne
3.3. Historyzm i nowoczesność
4. Inne prace specjalne
4.1. Przemieszczanie budowli
4.2. Konserwacja ruin
IV. Metodologia prac konserwatorskich
1. Dokumentacja naukowa
1.1. Inwentaryzacja
1.2. Studia historyczne
1.3. Prace badawcze
1.4. Nieniszczące metody badań
2. Wnioski konserwatorskie i program użytkowy
3. Dokumentacja projektowa
4. Wykonawstwo konserwatorskie
4.1. Kwalifikacje wykonawców
4.2. Organizacja pracy
4.3. Dokumentacja prac
V. Wybrane zagadnienia konserwacji detalu i wystroju plastycznego
1. Malarstwo ścienne
1.2. Konserwacja
1.3. Retusze i uzupełnienia
1.4. Przenoszenie
3. Malarstwo na płótnie
4. Malarstwo i polichromia na drewnie
4.1. Zniszczenia i profilaktyka
4.2. Konserwacja drewna
4.3. Stropy polichromowane
5. Konserwacja i restauracja rzeźby
6. Kamień
6.2. Profilaktyka
6.3. Konserwacja
6.4. Zabezpieczenia powierzchniowe
7. Witraże i oszklenia zabytkowe
8. Przedmioty metalowe i złocenia
8.1. Faktura wyrobów metalowych
8.2. Patyna
8.3. Korozja
8.4. Konserwacja
8.5. Złocenia
9. Umeblowanie
Część trzecia. Rewaloryzacja zabytkowych zespołów miejskich
I. Problematyka konserwatorska w zespołach urbanistycznych i architektonicznych
1. Pojęcia i zakres prac
2. Obiekty rewaloryzacji
2.1. Zespoły staromiejskie (ośrodki historyczne)
2.2. Dzielnice z drugiej połowy XIX i początków XX w. (okresu historyzmu)
2.3. Inne zespoły
3. Motywacje działania
4. Główne problemy procesu rewaloryzacji
II. Poglądy na przebudowę śródmieść
1. Istota i skala zagadnienia
2. Dotychczasowe koncepcje przebudowy śródmieść
2.1. Nowa zabudowa (odnowa)
2.2. Rewaloryzacja starej zabudowy
3. Przebudowy śródmieść miast w Polsce
3.1. Rekonstrukcje
3.2. Nowa zabudowa
3.3. Retrowersja
3.4. Rewaloryzacja
III. Prace badawcze i projektowe
1. Ogólne zasady prac
2. Poznanie zespołu
3.Analizy istniejących struktur
4. Analiza zagrożeń i kierunków rozwoju
5. Zakres i kierunki ochrony
5.1. Strefy ochrony
5.2, Sylwety, panoramy i wnętrza
6. Plany zagospodarowania przestrzennego
7. Plany szczegółowe i projekty rewaloryzacji
IV. Zagadnienia techniczne adaptacji istniejących struktur
1. Zagadnienia urbanistyczne
1.1. Komunikacja
1.2. Uzbrojenie terenu
1.3. Mała architektura
1.4. Usługi
1.5. Zieleń w zabudowie staromiejskiej
2. Zagadnienia architektoniczne
2.1. Układ funkcjonalny
2.2. Konstrukcja
2.3. Komunikacja wewnętrzna
2.4. Wymagania przeciwpożarowe
2.5. Instalacje ogrzewcze
2.6. Instalacje sanitarne
2.7. Instalacje oświetleniowe
V. Integracja form współczesnych
1. Skala architektoniczna
2. Skala urbanistyczna
3. Regionalizm i kosmopolityzm zabudowy
VI. Zagadnienia estetyczne i kulturowe
1. Restytucja walorów kulturowych
2. Kompromis ze współczesnością
3. Autentyzm oblicza zespołów miejskich
Część czwarta. Ochrona i rewaloryzacja krajobrazu kulturowego
I. Wprowadzenie
1. Uwagi wstępne
2. Pojęcia wprowadzające
3. Główne problemy projektowe
4. Analiza zabytkowych struktur przestrzennych
5. Planowanie przestrzenne jako narzędzie kształtowania i ochrony krajobrazu
6. Współczesne i przyszłościowe kierunki polityki krajobrazowej
II. Krajobraz zurbanizowany
1. Pojęcia
2. Ośrodek historyczny miasta
3. Zespół miejski z okresu historyzmu
4. Osiedla modernistyczne i obszary urbanizowane
III. Krajobraz otwarty
1. Wieś i jej przemiany
2. Architektura współczesna w krajobrazie otwartym
3. Działania ochronne i konserwatorskie w zabytkach krajobrazu otwartego
IV. Krajobraz zielony
1. Parki i ogrody - przemiany kompozycyjne
1.1. Ogrody średniowieczne
1.2. Ogrody okresu odrodzenia
1.3. Barokowe ogrody XVII wieku
1.4. Klasyczne ogrody barokowe XVIII wieku
1.5. Rewolucyjne przemiany stylu
1.6. Ogrody romantyczne
1.7. Historyzm, naturalizm XIX wieku
1.8. Parki i ogrody XX wieku
2. Działania ochronne i konserwatorskie w parkach i ogrodach
3. Architektura w krajobrazie zielonym
3.1. Zespoły rekreacyjne
3.2. Uzdrowiska
3.3. Kompleksy ludowych kaplic przydrożnych
3.4. Mała architektura
3.6. Krajobraz warowny
4. Parki krajobrazowe
Cześć piąta. Ochrona zabytków militarnych i przemysłowych
I. Pojęcia i zakres ochrony
II. Architektura obronna
1. Pojęcia i zakres działania
2. Dzieje, funkcja i forma
2.1. Typologia i nazewnictwo
3. Wartości kulturowe i ich wykorzystanie
4. Adaptacja i konserwacja
4.1. Wilgoć i odwodnienie
4.2. Zielone dachy
4.3. Zieleń w ruinach .
4.4. Likwidacja glonów, mchów i porostów na murach
5. Formy ochrony prawnej
III. Architektura przemysłowa
Część szósta. Wybór tesktów
Wstęp
1. John Ruskin: The seven lamps oj architecture, London 1849
2. E. Emanuel Viollet le Duc: Dictionaire raisonne de l'architecture Jranr;aise, Paris 1869
3. Camillo Boito: Nasze zabytki, 1886; Zagadnienia praktyczne sztuk pięknych, 1893
4. Alois Riegl: Der moderne DenkmalkuItus, sein Wesi!,n und seine Entstehung, Wien 1903
5. Max Dvorak: Katechismus der Denkmalpf/ege, Wien 1918
6. Max Dvorak: Das Konigschloss am Wawel. Zamek królewski na Wawelu
7. Jerzy Warchałowski: W sprawie restauracji Wawelu
8. Alfredo Barbacci: II restauro dei monumenti in Italia, Roma 1956
9. Walter Frodl: Wartościowanie zabytków, pojęcia i kryteria
10. Józef Muczkowski: Ochrona zabytków, Kraków 1914
11. Alfred Lauterbach: Pierścień sztuki, Warszawa 1929
12. Jan Zachwatowicz:.Program i zasady konserwacji zabytków
13. Ksawery Piwocki: Uwagi o odbudowie zabytków
14. Józef E. Dutkiewicz: Sentymentalizm, autentyzm, automatyzm .
15. Postanowienia Międzynarodowej Konferencji w Atenach z 1931 r. (Ateńska Karta Konserwacji Zabytków)
16. Ustalenia IV Kongresu CIAM w Atenach z 1933 r. (Ateńska Karta Urbanistyki, fragmenty)
17. II Międzynarodowy Kongres Architektów i Techników Zabytków w Wenecji z 1964 r. (Karta Wenecka, wyciąg)
18. Konwencja Haska (wyciąg)
19. Konwencja w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego, Paryż 1972
20. Deklaracja Amsterdamska uchwalona przez Kongres Europejskiego Dziedzictwa Architektonicznego (Amsterdam, 21-25 października 1975 r.)
21. Zalecenia Komitetu Ekspertów UNESCO w sprawie kształcenia architektów-konserwatorów, Pistoia 1968
22. Instrukcja (Litterae circulares) Świętej Kongregacji do spraw Kapłaństwa dla przewodniczących konferencji episkopatów (Rzym, 11 kwietnia 1971 r.) w sprawie ochrony historycznego i artystycznego dziedzictwa Kościoła
23. Zalecenie dotyczące ochrony zespołów zabytkowych i tradycyjnych oraz ich roli w życiu współczesnym (tzw. zalecenie warszawskie), Nairobi 1976
24. Mowa Wielkiego Wodza Indian Seattle z 1855 r
25. Święto patronalne architektów
26. Wykaz aktów prawnych ochrony zabytków
27. Kanony architektoniczne
Aneksy
Literatura przedmiotu (wybór)
Do części pierwszej
Do części drugiej
Do części trzeciej
Do części czwartej
Do części piątej
Czasopisma z zakresu konserwatorstwa
Źródła ilustracji
Dane techniczne
Autor | Edmund Małachowicz |
Wydanie | 2007 |
Liczba stron | 658 |
Okładka | miękka |
Format | B5 |
Paczkomaty InPost | Kwota zakupów | Koszt przesyłki przedpłata |
powyżej 450 zł | 0 zł | |
do 250 zł | 6,5 zł | |
do 250 zł | 13 zł |
Kurier DPD | Przedpłata | Płatność za pobraniem |
11 zł | 15 zł |