Kolory PRL. Plakat, komiks, film animowany

W smutnym peerelowskim pejzażu powstawały dzieła wybitne. Polscy malarze, rysownicy i animatorzy zdobywali światową sławę. W kraju naznaczonym niedostatkiem rozkwitała kolorami sztuka. A że najbliższa ludziom była wtedy sztuka masowa, komiks, plakat i film animowany, ona więc wyrastała na tym zgrzebnym tle – jak maki na betonie.

Przełomowy rok 1945 – oznaczał wprawdzie koniec wojny, ale nie wymazywał z pamięci wojennej traumy. Na murach spalonej stolicy zawisł pierwszy, symboliczny, zamykający ten okres plakat antyhitlerowski „Zniszczymy faszyzm do końca” Eryka Lipińskiego. Ci, którzy ocaleli z pożogi, choć poturbowani psychicznie i fizycznie, z nadzieją patrzyli w przyszłość. Ten upragniony „nowy lepszy świat” okazał się jednak pułapką. Dla artystów ponure realia peerelowskie stały się wyzwaniem i inspiracją. W nich narodziła się słynna w świecie polska szkoła plakatu, a międzynarodową sławę zdobywali twórcy polskich animacji.

Na kartach książki pojawiają się artyści tej miary co Henryk Tomaszewski, Waldemar Świerzy, Janusz Stanny czy Tadeusz Trepkowski. Uchyla swoje drzwi Pracownia Plakatu Propagandowego i raczkujące studio filmów animowanych w Bielsku-Białej. Śledzimy losy Waleriana Borowczyka i Jan Lenicy – w latach 60. okrzykniętych twórcami polskiej szkoły animacji. Obserwujemy trud tworzenia pierwszych filmów rysunkowych. Wreszcie i perypetie związane z „najbardziej imperialistycznym” gatunkiem sztuki. A w nim Henryk Chmielewski czy Janusz Christa – królowie komiksu. Przewija się tu zresztą cała plejada znakomitości: plakacistów, animatorów, twórców komiksów.

Autorka ukazuje artystów tamtej epoki, a przybliżając ich dzieła, pokazuje warunki, w jakich powstawały, wyboistą drogę artystyczną w okowach socjalizmu.

SPIS TREŚCI:

MAKI NA BETONIE 9
MAKI NA BETONIE OBRAZ NA POCZĄTEK - czyli o korzeniach plakatu, filmu animowanego i komiksu   11

1944-1949 27
COŚ Z NICZEGO - czyli plakat polski rośnie w siłę   29
INSTRUKCJA OBSŁUGI - czyli film animowany a sprawa polska   51
FILUTEK WIEDZIAŁ, NIE POWIEDZIAŁ - czyli komiks nośnikiem imperialistycznych treści   69

1949-1955 87
PACZKA Z NIESPODZIANKĄ - czyli jak plakat wymknął się z socrealu   89
STALIN W KRAINIE DISNEYA - czyli o raczkujących polskich kreskówkach   113
SAMOKRYTYKA FUCINKI - czyli komiksowy bohater piewcą socjalistycznego ładu   131

1956-1968 149
NOWA METAFORA - czyli narodziny polskiej szkoły plakatu   151
BYŁ SOBIE EKSPERYMENT - czyli animacja na skrzydłach   181
PIES W KOSMOSIE - czyli małpa w komiksie   199

1968-1980 219
CHCESZ CUKIERKA? - czyli plakat odlatuje   221
PROWADŹ, SŁONIOGO! - czyli twórcy animacji wydeptują nowe ścieżki   251
SIAD PIES! - czyli złota era komiksu   271

1980-1989 305
JEDYNY ŚWIADEK - czyli plakat w tonacji „S"   307
PO TAMTEJ STRONIE MARZEŃ - czyli komiks chodzi własnymi ścieżkami   343
KONIEC ŚWIATA - czyli film animowany kontestujący   367

EPILOG   386
PODZIĘKOWANIA  387
WYBRANA BIBLIOGRAFIA     388
INDEKS   392