Ikony. Fakty i legendy

Książka ukazuje urzekający i tajemniczy świat ikon. Daje podstawy wiedzy, która przybliży i pozwoli zrozumieć kulturę chrześcijańskiego Wschodu.

Niemal 500 barwnych ilustracji, z których wiele wykonano specjalnie dla tej publikacji, stanowi pełny przegląd malarstwa ikonowego, począwszy od jego źródeł w kulturze hellenistycznej, przez zabytki pierwszych wieków chrześcijaństwa, arcydzieła sztuki bizantyjskiej, bałkańskiej i ruskiej, aż po ikony powstające w imperium rosyjskim jeszcze na początku XX wieku. W niezwykle interesujący sposób omówione zostały niemal wszystkie tematy ikonograficzne występujące w sztuce chrześcijańskiego Wschodu. Cennym uzupełnieniem wykładu są nie tylko znakomite reprodukcje, ale także fragmenty hymnów cerkiewnych. Zaprezentowano różne rodzaje ikon, ukazując Czytelnikowi rodzaje tej sztuki. Szczegółowo przedstawiono zasady i technikę malowania ikon.

SPIS TREŚCI:

9 POCZĄTKI SZTUKI CHRZEŚCIJAŃSKIEJ
22 ZNAKI I SYMBOLE: ICH GENEZA I ZNACZENIE

31 GŁÓWNE OŚRODKI I SZKOŁY MALARSTWA IKONOWEGO

35 TRADYCJA BIZANTYŃSKA
37 KONSTANTYNOPOL
45 RENESANS MACEDOŃSKI I OKRES KOMNENÓW
49 RENESANS PALEOLOGÓW
50 PÓŁWYSEP BAŁKAŃSKI
52 BUŁGARIA I MACEDONIA
56 SERBIA
60 WOŁOSZCZYZNA, MOŁDAWIA I SIEDMIOGRÓD
62 ŚWIĘTA GÓRA ATHOS 64 CYPR I KRETA
66 NA POGRANICZU Z ZACHODEM
68 CHRZEŚCIJAŃSKI WSCHÓD
72 KRZYŻOWCY

75 TRADYCJA RUSKA I ROSYJSKA
76 RUŚ KIJOWSKA
77 WŁODZIMIERZ-SUZDAL, TWER I JAROSŁAW
80 NOWOGRÓD I PSKÓW
84 TEOFANES GREK ANDRIEJ RUBLOW, DIONIZY
86 SZKOŁA MOSKIEWSKA
90 PRACOWNIE PRZY DWORZE CARSKIM I SIMON USZAKOW
93 SZKOŁA STROGANOWSKA 95 SANKI PETERSBURG
96 WARSZTATY MONASTYCZNE
99 STAROOBRZĘDOWCY I ZWOLENNICY TRADYCJI

101 TEMATYKA PRZEDSTAWIEŃ

103 JEZUS CHRYSTUS, WCIELONE SŁOWO BOŻE
104 NARODZENIE CHRYSTUSA
105 SPOTKANIE PAŃSKIE
106 DWUNASTOLETNI JEZUS W ŚWIĄTYNI
107 CHRZEST CHRYSTUSA 108 PRZEMIENIENIE CHRYSTUSA
109 WSKRZESZENIE ŁAZARZA
110 WYDARZENIA WIELKIEGO TYGODNIA I SCENY MĘKI PAŃSKIEJ
114 ZSTĄPIENIE DO OTCHŁANI I ZMARTWYCHWSTANIE
115 NIEWIASTY U GROBU
116 NOLI ME TANGERE
117 WIARA TOMASZA UMOCNIONA
118 WNIEBOWSTĄPIENIE

121 WIZERUNKI CHRYSTUSA
122 CHRYSTUS PANTOKRATOR
124 MANDYLION - OBRAZ CHRYSTUSA „NIE RĘKĄ LUDZKĄ STWORZONY'
127 ZBAWICIEL MIŁOSIERNY I DAWCA ŻYCIA
128 CHRYSTUS KRÓL KRÓLÓW lub WIELKI ARCYKAPŁAN
129 CHRYSTUS ZBAWIENIE DUSZ
130 ZBAWICIEL O SROGIM WEJRZENIU

133 SYMBOLICZNE PRZEDSTAWIENIA CHRYSTUSA
134 CHRYSTUS EMMANUEL
135 CHRYSTUS ODWIECZNY DNIAMI
136 CHRYSTUS NIEDRZEMIĄCE OKO
137 CHRYSTUS BARANEK BOZY (CZĄSTKA PROSFORY)
138 CHRYSTUS POD POSTACIĄ ANIOŁA lub SERAFINA
140 SOFIA, MĄDROŚĆ BOŻA

142 PRZEDSTAWIENIA TRÓJCY ŚWIĘTEJ

147 SCENY Z ŻYCIA MATKI BOŻEJ
148 NARODZENIE MATKI BOŻEJ
149 WPROWADZENIE MATKI BOŻEJ DO ŚWIĄTYNI
150 ZWIASTOWANIE
151 SOBÓR MATKI BOŻEJ
152 ZAŚNIĘCIE MATKI BOŻEJ

155 WIZERUNKI MATKI BOŻEJ
156 WIZERUNKI MATKI BOŻEJ BEZ DZIECIĄTKA MATKA BOŻA ORANTKA
157 MATKA BOŻA ORĘDOWNICZKA CHALKOPRATEJSKA
158 WIZERUNKI MATKI BOŻEJ Z CHRYSTUSEM EMMANUELEM
160 WIZERUNKI MATKI BOŻEJ Z DZIECIĄTKIEM NA RĘKU
166 GRUPA IKON Z WIZERUNKIEM MARII GLYKOFILUSY (UMILENIJE)
172 RÓŻNE WARIANTY WIZERUNKÓW MATKI BOŻEJ Z DZIECIĄTKIEM
174 PRZEDSTAWIENIA SYMBOLICZNE I ALEGORYCZNE

179 MOCE NIEBIAŃSKIE - ANIOŁOWIE

184 MĘCZENNICY I ŚWIĘCI
184 ŚWIĘCI STAREGO TESTAMENTU
187 APOSTOŁOWIE I EWANGELIŚCI
192 ŚWIĘCI HIERARCHOWIE: POWSZECHNI WIELCY NAUCZYCIELE, BISKUPI I KAPŁANI
194 WIELCY ASCECI 198 ŚWIĘCI NARODOWI I MĘCZENNICY ŻOŁNIERZE
202 ŚWIĘCI LEKARZE 203 ŚWIĘCI OPIEKUNOWIE ZWIERZĄT GOSPODARSKICH
205 ŚWIĘTY MIKOŁAJ CUDOTWÓRCA
207 ŚWIĘTA PARASKEWIA

209 RÓŻNORODNOŚĆ FORM IKON I ICH ROZMAITE PRZEZNACZENIE
210 IKONY ZE SCENAMI Z ŻYCIA
212 IKONY KALENDARZOWE
214 IKONY ŚWIĄTECZNE
216 IKONY PODRÓŻNE
218 IKONOSTAS
226 RELIKWIARZE KRZYŻA ŚWIĘTEGO
228 DEESIS
229 IKONY PROCESYJNE, PRZEDSTAWIENIA OKRĄGŁE - MEDALION I CLIPEUS, CHORĄGWIE
230 IKONY WOTYWNE, IKONY Z PATRONEM, JAJA WIELKANOCNE

233 MATERIAŁY I TECHNIKI MALARSKIE
236 PODRĘCZNIKI MALARSKIE (PODLINNIKI)
238 TECHNIKA ENKAUSTYCZNA
239 TEMPERA JAKO TECHNIKA PODSTAWOWA
242 PRZEDSTAWIENIA NA TKANINACH
244 IKONY MINIATUROWE - TABLICZKI, IKONY REPUSOWANE
245 KOŚĆ SŁONIOWA I STEATYT
246 EMALIE
247 MARMUR
248 CERAMIKA, WITROCHROMIA
251 ODLEWY Z METALU
252 RZEŹBA PEŁNA I RELIEF W KAMIENIU
253 RZEŹBA W DREWNIE 254 SERPENTYNITY, MOZAIKA
256 METALOWE OSŁONY IKON

261 PRZEDSTAWIENIOWY JĘZYK IKON
263 ŚRODKI WYRAZU W MALARSTWIE IKONOWYM
271 PRZESTRZEŃ I CZAS
273 TŁO IKON

275 IKONA JAKO DZIEŁO SZTUKI
275 PIĘKNO ODWIECZNE I PIĘKNO PRZEMIJAJĄCE
277 IKONA JAKO SZTUKA WZNIOSŁA
279 ŚWIATŁO I ŚWIAT BARW
283 LINIA I KOLOR

290 BIBLIOGRAFIA
293 ŹRÓDŁA ILUSTRACJI
295 INDEKS