Historia kulturowa wina francuskiego w Polsce od połowy XVII do początku XIX wieku

Dorota Dias-Lewandowska w swej książce o historii wina proponuje nam zupełnie inne spojrzenie niż tradycyjne ujęcia historii gospodarczej. Wino jest w niej przedstawione jako część francuskiej kuchni i francuskiej kultury, symbol dobrego smaku i środek społecznego wyróżnienia.
Dzięki inspiracjom płynącym ze współczesnych badań nad kulturową historią jedzenia powstała fascynująca opowieść o oswajaniu przez Polaków pogardzanego „kwaśnego Francuza” i jego przemianie w uwielbiane bordeaux, burgunda i szampana. Ta historia rozegrała się głównie w głowach ludzi, a nie tylko w ich żołądkach czy kieszeniach.
dr hab. Jarosław Dumanowski, prof. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

SPIS TREŚCI:

Wstęp 9

ROZDZIAŁ 1 Konsumpcja wina w Polsce 19
1.1 Kultura uprawy winorośli na ziemiach polskich i upadek rodzimego winiarstwa w XVI wieku. 21
1.2 Katalog trunków polskiej szlachty Piwo Wódka Miody pitne  24
1.3 Dyskusja wokół konsumpcji wina — zbytek, krytyka, moralizatorstwo 34
1.4 Asortyment win w Rzeczypospolitej Wina węgierskie Wina francuskie Burgundy Szampany Inne wina zagraniczne 37
1.5 Ewolucja funkcji wina w życiu codziennym Wino w nowożytnej dietetyce i medycynie Wino jako lek Wino jako baza dla lekarstwa Wino jako antylek Wino w kuchni 47

ROZDZIAŁ 2 Tożsamość wina francuskiego 59
2.1 Koncepcja wina i rewolucja jakościowa Narodziny win jakościowych we Francji Kompania Północna i handel winem francuskim w Polsce Dostawy win francuskich do Polski w XVIII wieku Hoffman i Jacobi, Schróder i Schyler 61
2.2 Fałszerstwo i wyobrażenia o smaku Kontekst społeczny, skala, metody przeciwdziałania Fałszerstwo, imitacja czy kreacja? Metody rozpoznawania fałszowanego wina Metody eliminowania wad wina Metody zmiany smaku wina Wino i fałszerstwo, między naturalnością a jakością Asocjacja smaku i wina 81

ROZDZIAŁ 3 Smak wina — zmiana czy długie trwanie? 101
3.1 „Kwaśny cienkusz" słodkim szampanem. Recepcja win francuskich w Polsce — od stygmatyzacji do nobilitacji 103
3.2 Polityka smaku francuskich domów szampana Wybór wina Rodzaj Kolor Smak i wygląd Jakość Rocznik Kontakty z klientami Dzienniki Louisa Bohne 107
3.3 Smak i wino Wspólnoty smaku w Europie? Zmiany obyczajów — zmiana smaku? Francuska formuła dobrego smaku Wino i degustacja — nowy język smaku Stopniowanie Porównanie Ocenianie i wartościowanie Słodki smak 127

ROZDZIAŁ 4 Kulturowy kontekst konsumpcji wina 145
4.1 Pijaństwo i trzeźwość — dwa modele w konsumpcji alkoholu w nowożytnej Europie Trunek Pijaństwo Pijaństwo jako norma Kobiety i trunki Alkohol jako mediator Jeść czy pić? Teatralizacja uczty Organizacja posiłku a miejsce alkoholu Rytualizacja picia Przymus i sankcje Sława polskiego picia — długie trwanie? 147
4.2 Wino jako element wyróżnienia społecznego Wino jako przedmiot luksusowej konsumpcji Znawstwo win — nowy element przynależności do elity Rozpoznawanie autentyczności, smaku i jakości wina Sposób picia wydobywający walory smakowe wina Umiejscowienie konsumpcji trunku w kontekście posiłku Zmiana trunku — tradycja a nowoczesność Negacja i fascynacja obcością Konsumpcja prywatna i publiczna Od ilości do jakości — nowy obraz konsumpcji wina w Polsce? 173

ZAKOŃCZENIE 199

EXTRAIT DU RAPPORT SUR LA THESE 205
Bibliografia 213 Wykaz akronimów 234
INDEKSY Indeks rzeczowy 235 Indeks osobowy 245 Indeks geograficzny 249