Budownictwo ogólne w ujęciu tradycyjnym

Budownictwo jest od najdawniejszych czasów niezwykle ważną i dynamicznie rozwijającą się dziedziną działalności człowieka. Stanowi istotną gałąź wiedzy praktycznej z zakresu inżynierii lądowej, której znajomość jest niezbędna w procesie projektowania i wznoszenia otaczających nas konstrukcji. To nauka interdyscyplinarna, korzystająca z wiedzy trzech podstawowych dyscyplin: mechaniki budowli, materiałoznawstwa oraz fizyki budowli.

Tematyka książki dotyczy podstawowych rozwiązań konstrukcyjnych stosowanych na przestrzeni lat w budownictwie ogólnym. Treść została podzielona na rozdziały opisujące poszczególne elementy konstrukcji typowego budynku, od fundamentów poprzez ściany, nadproża, stropy i schody aż po dach. W książce zawarto przegląd różnorodnych technologii, kładąc główny nacisk na metody historyczne (tradycyjne, nierzadko obecnie niestosowane), pojawiają się jednak również odwołania do aktualnego stanu praktyki inżynierskiej. Szczególną uwagę należy zwrócić na podane procedury obliczeniowe, które w wielu przypadkach zostały zastąpione nowszymi, a ich zaprezentowanie ma na celu jedynie przybliżenie czytelnikowi ówczesnego stanu wiedzy technicznej.

SPIS TREŚCI

OD AUTORA  9

1. ZAGADNIENIA WSTĘPNE   11
1.1. Regulacje prawne   11
1.2. Pojęcie budownictwa i jego podział   11
1.3. Podstawowe definicje   11
1.4. Koordynacja wymiarowa   13
1.4.1. Pojęcie i jednostka   13
1.4.2. Odchyłki wymiarowe   13
1.4.3. Prefabrykacja i stopnie jej zróżnicowania   15
1.5. Układy konstrukcyjne   16
1.6. Detale architektoniczne   17
1.6.1. Pilaster   17
1.6.2. Fronton  17
1.6.3. Gzyms   18
1.6.4. Ryzalit   18
1.6.5. Attyka   19
1.6.6. Przypora   19
1.6.7. Cokół   19

2. MATERIAŁY BUDOWLANE  21
2.1. Podstawowe materiały budowlane   21
2.1.1. Cegła ceramiczna pełna   21
2.1.2. Cegły ceramiczne pustakowe   22
2.1.3. Beton komórkowy  23
2.1.4. Cegła wapienno-piaskowa   24
2.2. Materiały historyczne   25

3. FUNDAMENTY   29
3.1. Wiadomości wstępne   29
3.1.1. Istota fundamentowania   29
3.1.2. Rodzaje fundamentów bezpośrednich  29
3.1.3. Czynniki determinujące głębokość posadowienia budynku  30
3.2. Podstawowe rozwiązania fundamentów bezpośrednich   33
3.2.1. Ławy fundamentowe  33
3.2.2. Stopy fundamentowe   43
3.2.3. Płyty fundamentowe   49
3.2.4. Fundamenty skrzyniowe   51
3.3. Fundamentowanie na granicy parceli   51
3.3.1. Zastosowanie odsadzki jednostronnej   51
3.3.2. Rozwiązanie z dodatkowym zbrojeniem stropu nad piwnicą  52
3.3.3. Posadowienie na wspólnej ławie   53
3.3.4. Posadowienie na klawiszach fundamentowych  53
3.3.5. Posadowienie na ławie odsuniętej od granicy działki   54
3.3.6. Posadowienie na ławie z podciągami   54
3.3.7. Wykorzystanie słupów ukośnych   55
3.3.8. Oparcie żyletek bezpośrednio na ławach   55
3.4. Wzmacnianie fundamentów  56
3.4.1. Wzmacnianie ław fundamentowych   56
3.4.2. Wzmacnianie stóp fundamentowych   58
3.4.3. Wzmacnianie fundamentów ceglanych   59
3.5. Pogłębianie fundamentów  61

4. KONSTRUKCJE MUROWE  62
4.1. Podział i ogólna charakterystyka   62
4.2. Spoiny w konstrukcjach murowych  64
4.3. Kształtowanie geometrii muru ceglanego   64
4.3.1. Grubość muru   64
4.3.2. Ogólne zasady układania cegieł w murze   65
4.3.3. Wiązanie cegieł w murze   65
4.3.4. Geometria muru w obrębie komina  68
4.4. Łączenie starego muru z nowym   68
4.5. Układy konstrukcyjne ścian   69
4.5.1. Ściany jednorodne jednowarstwowe  69
4.5.2. Mur jednorodny ocieplany   69
4.5.3. Mur trójwarstwowy (szczelinowy)  70
4.5.4. Ściana trójwarstwowa z pustką wentylowaną   73
4.6. Mury z kamienia naturalnego   74
4.6.1. Typy murów z kamienia naturalnego   74
4.6.2. Układy kamieni w murach naturalnych   74

5. KOMINY  76
5.1. Zasada działania  76
5.2. Materiał wykonania   77
5.3. Charakterystyka przewodów  77
5.3.1. Przewody dymowe  77
5.3.2. Przewody spalinowe   78
5.3.3. Przewody wentylacyjne   80
5.3.4. Przewody awaryjne   82
5.3.5. Zbiorcze przewody wentylacyjne i spalinowe   82
5.4. Kształtowanie geometrii kominów   83
5.4.1. Zasady ogólne konstruowania kominów  83
5.4.2. Prowadzenie przewodów   84
5.4.3. Wyprowadzanie kominów ponad dach   85
5.4.4. Ustalanie wysokości kominów względem przesłon   86
5.4.5. Zakończenia kominów — czapy kominowe   86

6. ŁĘKI I NADPROŻA  88
6.1. Pojęcia wstępne   88
6.2. Łęki   88
6.2.1. Geometria łęków  88
6.2.2. Konstrukcja łęku ceglanego   88
6.2.3. Łęk odciążający   90
6.2.4. Łęk prosty   91
6.3. Nadproża  91
6.3.1. Klasyfikacja nadproży   92
6.3.2. Nadproża staloceramiczne   92
6.3.3. Nadproża stalowe   94
6.3.4. Nadproża żelbetowe monolityczne   96
6.3.5. Nadproża żelbetowe prefabrykowane   96
6.3.6. Nadproża z kształtek typu U   98
6.4. Obliczenia statyczne nadproży  99
6.4.1. Zebranie obciążeń przy braku otworów powyżej nadproża   99
6.4.2. Zebranie obciążeń w przypadku występowania innych otworów   103

7. STROPY  106
7.1. Ogólna charakterystyka stropów  106
7.2. Stropy drewniane   108
7.2.1. Rodzaje stropów drewnianych   108
7.2.2. Konstrukcja i obliczanie belek stropowych  111
7.2.3. Konstrukcja i obliczanie desek podłogowych   116
7.3. Stropy na belkach stalowych   118
7.3.1. Historia stropów na belkach stalowych   118
7.3.2. Konstrukcja stropów na belkach stalowych   118
7.3.3. Kotwienie i oparcie belek stalowych na ścianie   123
7.4. Inne stropy staloceramiczne i ceramiczne  125
7.4.1. Strop Pomorze  126
7.4.2. Strop DMZ  126
7.4.3. Strop DS-Żerań   126
7.4.4. Strop Stolica   127
7.4.5. Strop Cerprojekt   127
7.5. Stropy na blachach fałdowych   128
7.6. Stropy gęstożebrowe   129
7.6.1. Stropy żelbetowe monolityczne betonowane na miejscu budowy   130
7.6.2. Stropy żelbetowe monolityczne złożone z gotowych elementów   139
7.6.3. Stropy ceramiczno-żelbetowe   146
7.6.4. Oparcie stropów gęstożebrowych na ścianie wewnętrznej   149
7.6.5. Obliczenia statyczne stropów gęstożebrowych   151
7.7. Stropy belkowo-płytowe i belkowo-pustakowe   156
7.7.1. Strop T-27   156
7.7.2. Strop KMK-1   156
7.7.3. Strop PJ   157
7.8. Stropy żelbetowe prefabrykowane   158
7.8.1. Stropy prefabrykowane wielootworowe   158
7.8.2. Stropy Spiroll (SP)   161
7.9. Stropy żelbetowe kasetonowe   162
7.9.1. Strop na kopinkach   162
7.10. Stropy żelbetowe żebrowo-płytowe   163
7.11. Stropy płytowe żelbetowe monolityczne   164
7.11.1. Strop żelbetowy płytowo-belkowy  164
7.11.2. Stropy grzybkowe   165
7.11.3. Strop w układzie płyta—słup   166
7.11.4. Strop Filigran   167
7.12. Stropy żelbetowe łupinowe   168
7.12.1. Strop łupinowy De-Ce  168
7.13. Konstrukcja stropu w obrębie ścian działowych   169
7.13.1. Przekazywanie obciążeń od ścian działowych na strop   169
7.13.2. Typowe rozwiązania żeber poszerzonych   170

8. SCHODY   173
8.1. Wiadomości wstępne o schodach   173
8.1.1. Warunki techniczne   173
8.1.2. Klasyfikacja schodów   176
8.2. Przegląd typowych rozwiązań schodów   178
8.2.1. Schody drabiniaste   178
8.2.2. Schody drewniane   178
8.2.3. Schody na belkach stalowych   179
8.2.4. Schody żelbetowe wolnopodparte   181
8.2.5. Schody wspornikowe   182
8.2.6. Schody żelbetowe monolityczne płytowe   183
8.2.7. Schody jednopoliczkowe   188
8.2.8. Schody „wieży strażackiej"   191
8.2.9. Schody prefabrykowane   192
8.3. Ewolucja konstrukcji klatek schodowych  196
8.3.1. Półbloczki   196
8.3.2. „Morki" w systemie gdańskim   196
8.3.3. System szczeciński   197
8.3.4. System WK-70  197

9. STROPODACHY   198
9.1. Wiadomości wstępne o stropodachach   198
9.2. Techniczno-ekonomiczny rozwój przekryć dachowych   199
9.3. Charakterystyka typowych rozwiązań stropodachów  200
9.3.1. Stropodach niewentylowany   200
9.3.2. Stropodach wentylowany   204
9.3.3. Stropodach zalewany wodą   208
9.3.4. Stropodach kanalikowy   209
9.3.5. Stropodach odwrócony  209

10. DACHY  211
10.1. Wiadomości wstępne o dachach   211
10.1.1. Rodzaje dachów ze względu na kształt   211
10.1.2. Obciążenia działające na dach  212
10.2. Dachy drewniane   214
10.2.1. Charakterystyka ogólna konstrukcji drewnianych   214
10.2.2. Typy dachów drewnianych   215
10.2.3. Dach krokwiowy   215
10.2.4. Dach jętkowy   222
10.2.5. Dach płatwiowo-kleszczowy  224
10.2.6. Dachy wieszarowe  228
10.2.7. Łączniki metalowe w konstrukcjach drewnianych   232
10.2.8. Kratownice i zbijaki drewniane  232
10.3. Żelbetowe dachy strome   237
10.3.1. Dach jętkowy warszawski typu DS.   237
10.3.2. Dachy strome Miastoprojektu Gdańsk (MG-1, MG-2)   238
10.3.3. Dach typu wrocławskiego BD-3  240

11. POKRYCIA DACHOWE  241
11.1. Zależność pokrycia od pochylenia połaci dachu  241
11.2. Przegląd typowych rozwiązań pokryć dachowych  242
11.2.1. Krycie papą  242
11.2.2. Krycie dachówką  244
11.2.3. Krycie dachu eternitem  248
11.2.4. Krycie dachu gontem bitumicznym  250
11.2.5. Krycie dachu blachą metalową  250
11.2.6. Krycie blachodachówką  253
11.2.7. Krycie blachą trapezową  254
11.3. Konstrukcja dachu nad poddaszem użytkowym  254
11.3.1. Rozwiązanie z izolacją na pełnym deskowaniu  255
11.3.2. Rozwiązanie z folią wstępnego krycia  255
11.4. Rynny i rury spustowe  256
11.4.1. Rynna wisząca  256
11.4.2. Rynna stojąca  259
11.4.3. Rynna leżąca  259
11.4.4. Koryto rynnowe  260

12. IZOLACJE  261
12.1. Charakterystyka ogólna izolacji  261
12.1.1. Podział izolacji  261
12.1.2. Charakterystyka izolacji bitumicznych  262
12.2. Charakterystyka typowych rozwiązań izolacji  264
12.2.1. Izolacje podziemnych części budynku  264
12.2.2. Przejście rur przez ścianę lub dno  270
12.2.3. Izolacja pomieszczeń o charakterze mokrym  271
12.2.4. Renowacja hydroizolacji  273

13. BALKON. LOGGIA. WYKUSZ. ARKADA  277
13.1. Balkon   277
13.1.1. Rodzaje balkonów  277
13.1.2. Schemat statyczny balkonu   278
13.1.3. Zakotwienie balkonu  279
13.1.4. Wykończenie balkonu  281
13.2. Loggia  282
13.3. Wykusz, arkada  282

LITERATURA  284