Betonia. Dom dla każdego

Zgrabne czteropiętrowce i przytłaczające drapacze chmur. W małych koloniach lub stojące samotnie. Otoczone zielenią lub surowym betonem. Osiedla bloków – choć wydaje nam się, że dobrze je znamy, kryją mnóstwo tajemnic i zaskakujących historii.

A są wszędzie – od metropolii po najmniejsze miejscowości. Tak liczne, że trudno je zignorować, lecz zarazem tak dobrze wtopione w krajobraz współczesnych miast, że na co dzień prawie ich nie widać. Pospolite, a jednak prowokujące, często znienawidzone, obrastające mitami. W blokach i na blokowych osiedlach mieszka dziś co najmniej dwanaście milionów Polaków. To doświadczenie uniwersalne, wspólne lokatorom betonowej krainy Krakowa, Radomia, Berlina, Londynu i podparyskich przedmieść – choć każdy ma o nim własną opowieść.

Beata Chomątowska przygląda się blokom bez uprzedzeń, z ciekawością reportera i dociekliwością badacza. Betonia nie jest jednak sentymentalną podróżą przez polskie, niemieckie i brytyjskie osiedla. To opowieść o idei masowego budownictwa, świetlanych szklanych domach przemienionych to w slumsy, to w luksusowe apartamentowce, a przede wszystkim brawurowa próba ukazania bloków takich, jakie są naprawdę – małych światów, które wywarły ogromny wpływ na historię współczesnej architektury.

Beata Chomątowska wędruje po blokowiskach Europy. Odwiedza słynne budynki i nieznanych ludzi. Po drodze opowiada o wzlotach i upadkach modernistycznej urbanistyki. O ideach, technologiach i procesach społecznych. Ta książka tłumaczy, jak XX wiek zaprojektował przestrzeń, w której wciąż mieszkamy. Betonia to nie miejsce. Betonia to epoka.
Marcin Wicha

SPIS TREŚCI:

9 I
21 Rynek w miniaturze Trzydziestolecia PRL (Krowodrza Górka), Kraków
34 Dzień, w którym runął blok Pruitt-Igoe, St. Louis
57 Pomnik Citć de la Muette, Paryż
64 Laboratorium Lichtenberg, Berlin
83 Gdzie ulice nie mają nazw 2 Ha-Neu, Halle-Neustadt
115 Pod murem Gropiusstadt, Berlin
153 Nadzieja Osiedle Młodych, Warszawa
176 Nie mówię szeptem Azory, Kraków
201 Miejsce po Leninie Platz der Vereinten Nationen, Berlin

211 II
263 Goście z gwiazd Osiedle Kosmonautów, Poznań
280 Dzieci rewolucji Markisches Viertel, Berlin
301 Wzlot ponad beton Marzahn, Berlin
324 Poligon Osiedle Prototypy, Warszawa
344 Spełnione proroctwo Thamesmead, Londyn
359 Krzywy uśmiech Osiedle Widok, Kraków
371 Miraż Osiedle Chełmońskiego, Kraków

387 III
404 Plener Gropiusstadt, Berlin
420 Marzyciele i prekursorzy Na Kozłówce, Bieżanów Nowy, Nowy Prokocim, Kraków
448 Nocleg pod gwiazdami Marzahn, Berlin
478 Beton w głowie Służew nad Dolinką, Warszawa
483 Oddzieleni Krowodrza Górka, Kraków
505 Egzekucja Red Road Flats, Glasgow
524 Eksponat Marzahn, Berlin

539 Podziękowania
540 Bibliografia
553 Indeks nazwisk